26 aug Hoe het écht zit met die Japanse Idol groepen
De muziekindustrie lijkt soms overal hetzelfde te zijn maar niks is minder waar! Vooral Japan en Zuid-Korea kennen een unieke muziekindustrie die zich kenmerkt door groepen idolen die de harten van miljoenen fans over de hele wereld doen smelten.
Er is echter een grote scheiding tussen mainstream idol-muziek, die door producers wordt uitgekozen; en indie muziek, die muzikanten zelf bedenken. De grootste platenmaatschappijen in Japan bemoeien zich vooral met deze eerste groep. Het is een miljarden business waarvan jaarlijks honderden jongeren hopen deel uit te mogen maken.
Maar door het alleen als een muziekindustrie aan te duiden doen we het hele idol-fenomeen eigenlijk tekort. Het is veel meer dan alleen dat. Idols zijn plat gezegd keiharde marketing tools die “vermomd” als een blij, zingend, dansend, en jeugdig persoon. Het is aan hen mensen tot zich aan te trekken om ze vervolgens te kunnen beïnvloeden en vermaken. Japanse idols staan aan de top van de populariteitsketen en zijn beroemd om hun jeugdigheid, schoonheid en muzikale talenten!
Marketing machines
Niet alleen worden ze ingezet om muziek te maken maar zijn het gigantische succesvolle marketing “machines” voor allerhande bedrijven. Populaire idols worden voor van alles gebruikt. Van tv-commercials, tot reclames van frisdranken op bussen, theatervoorstellingen, op verpakkingen van noodles en tissues, en ga zo maar door.
Sinds de jaren ’70 is de komst van deze zogenaamde “idols” begonnen. Deze jonge en energieke entertainers deden alles van zang tot dans en modellen werk. In de jaren ’80 kwam er explosie aan idol-groepen en kwamen er jaarlijks meer dan 50 grote “idolen” voorbij.
Grote bedrijven begonnen zich te mengen in de muziekindustrie en zochten naar samenwerkingen met deze populaire artiesten. Allemaal in de hoop een slaatje uit hun succes te slaan. Vandaag de dag zijn de idol-groepen goed geoliede marketing machines. Ze produceren aan de lopende band knallende hits, grote concerten, en zijn nauw verbonden zijn met allerhande marketing stunts.
Generiek maar veelzijdig
Als idol zijnde hoef je dan ook niet zozeer goed te zijn in één ding maar moet je vooral heel veelzijdig, flexibel en vervangbaar zijn. Maar wel uniek genoeg om een schare fans achter je te verzamelen. De meeste jongeren die de droom hebben om een idol te worden hopen dan ook door een idol-agency te worden opgepikt, een goede manager te krijgen, en gefabriceerd te worden tot een idol.
Uitzonderingen daargelaten want er zijn ook enkele meiden die bijvoorbeeld eerst een succesvolle carrière als solo zangers hebben opgebouwd. Of bijvoorbeeld eerst een bekend model zijn geworden en vanwege hun succes gevraagd worden om bij een idol-groep te komen. Neem bijvoorbeeld Misa Kimura, een bekend Harajuku model dat nu lid is van Joshi Collective.
Idolgroepen aan de lopende band
Juist dit “fabriceren” is echter wat de industrie zo uniek maakt. Hierbij worden meiden die er leuk uitzien en goed kunnen dansen en zingen uitgekozen en vervolgens volledig klaargestoomd voor hun carrière als idol. Er komt maar weinig eigen inbreng of ruimte voor een persoonlijkheid bij kijken.
Alles wordt voor hen uitgedacht van hun kapsel en make-up tot de kleding, dansjes, en liedjes die ze moeten zingen. Zelfs het personage dat ze moeten zijn of uitdragen wordt vaak voor ze bepaald. Voor velen maakt dit niks uit, ze willen gewoon graag beroemd worden en bezig zijn met zang en dans.
Momoiro Clover Z en AKB48 zijn bij uitstek enkele van de allerbekendste Japanse idolgroepen. AKB48 is bijvoorbeeld het perfecte voorbeeld van een meidengroep die past binnen het kader van de “idool-fabrieken”. Dit zijn platenmaatschappijen die een groep opzetten met schattige meiden en deze “verwisselen” met andere meiden.
De groep werd opgericht in 2005 door de bekende tekstschrijver en muziekproducer Yasushi Akimoto. Hij wilde een nieuw concept neerzetten “idols you can meet”. Dus idolen die dicht bij de fans stonden en niet alleen op tv verschenen. Zo werd het theater in Akihabara (Akiba), Tokyo opgericht en kreeg AKB48 haar naam. Het was een grote hit en in no-time stonden de meisjes te dringen om lid te worden en groeide het aantal leden snel. Zo snel dat in november 2010 AKB48 werd opgenomen in het Guinness Book of Records als “grootste popgroep ter wereld” met 48 leden.
De groei is echter niet gestopt! Zo heeft AKB48 sinds 2015 meer dan 100 verschillende zangeressen. Deze meiden staan zelden tegelijkertijd op het podium maar worden regelmatig afgewisseld. Het kan dus maar zo zijn dat je tijdens een concert van je favoriete muzikale groep, je persoonlijke favoriete zangeres niet eens zult zien of horen!
Populariteit is alles
Dit zorgt er tussen de leden voor dat er constant een “strijd” gaande is om een plek tijdens belangrijke events, of het bemachtigen van de meeste fans. Dit bepaald namelijk hoe lang je populair zult zijn en hoe lang je dus bij de groep mag blijven. Sterker nog, binnen AKB48 zijn er eens per jaar verkiezingen waarbij fans hun favorieten mogen kiezen.
Deze meiden zullen dan de rest van het jaar de “hoofdgroep” vormen en bij de belangrijkste events aanwezig zijn. Daarnaast zijn er nog diverse kleinere groepen die ook onder bepaalde thema’s opereren.
Dit is niet alleen zo bij AKB48 maar ook bij vele andere idol-groepen. Grootste gemeenschappelijke factor is echter (naast hun muzikale en danstalenten) de leeftijd. Al deze meiden (en jongens) zijn erg jong en dat moet ook wel. Alleen de meest jeugdige, schattige, en getalenteerde zullen namelijk doorbreken en vaak ook maar een beperkt aantal jaren mee kunnen draaien. Eenmaal een bepaalde leeftijd bereikt is er vaak geen plek meer voor je als idol. Zo moeten de meesten hun carrière gedag zeggen ze gauw ze richting de 30 gaan.
Mannelijk idolen
Een aantal (vooral mannelijke idol groepen) lukt het ook om op latere leeftijd nog muziek te blijven maken, zoals SMAP en Arashi. Maar dit lukt slechts een kleine deel van de artiesten. Ook SMAP is er inmiddels overigens in 2016 mee gestopt.
Niet alleen je leeftijd kan een snel einde betekenen voor je carrière. Je algehele fanbase en populariteit zijn uitzonderlijk sterke factoren die bepalen hoe lang je in een groep mag blijven. En aangezien de aandacht spanne van de gemiddelde tiener niet al te hoog is, komt het maar al te vaak voor dat fans na een paar maanden al op een idol zijn uitgekeken en klaar zijn voor een volgende ster om te aanbidden.
Idolenstrijd
Er is dan ook constant hevige concurrentie onder jongeren om hun droom waar te maken en ook een idol worden. Eén van de grootste events waar dit tot uiting komt is het allergrootste muzikale idol festival van de wereld dat elk jaar plaats vindt in Tokyo tijdens het ‘Tokyo Idol Festival‘.
Gedurende enkele dagen strijden honderden jonge meiden (en jongens) om de ultieme doorbraak te maken. Niet alleen gaan meer dan 100 idol-groepen het podium op om hun eigen acts uit te voeren, maar zijn er ook diverse shows en optredens waarbij ze moeten samenwerken, handen moeten schudden met fans, meewerken aan fotoshoots, en nog vele andere activiteiten.
Zoals je je wel kunt voorstellen staat er een hoop op het spel voor deze jonge mensen en gaan ze soms tot het uiterste. Het is dan ook niet voor niks dat velen dit omschrijven als “Idol sengoku jidai” (アイドル戦国時代) letterlijk: “idolen oorlogstijdperk”.
Deze bijnaam is niet alleen toepasselijk voor dit evenement en alles eromheen, maar licht al een klein tipje van de sluier op die de donkere kant van deze idol-cultuur heeft. De wereld rondom idols is soms namelijk een stuk duisterder dan het doet lijken met al deze schattige jongeren en vrolijke deuntjes.
Persoonlijke opoffering
Het leven als idol vraagt vaak grote opofferingen van je persoonlijke leven en vrijheid. Zo kan er contractueel van je geëist worden dat je geen vriend(in) zal nemen zolang je een idol bent (zelfs geen date). Ook mag je op bepaalde plekken wel/niet gezien worden, moet je je uiterlijk volgens een bepaalde manier stijlen en ga zo maar door. Het is zelfs niet ongehoord dat je met je idol-groep in één huis woont of verblijft en alles 24/7 in het teken staat van je leven binnen de groep. Inclusief camera controle en GPS tracking.
Het niet volgen van deze regels kan voor behoorlijke zware straffen, boetes, en publieke vernedering zorgen. Iets wat idol Minami Minegishi (lid van AKB48) in 2013 nog heeft moeten ervaren. Zij werd wereldnieuws omdat ze publiekelijk haar hoofd moest scheren én haar excuses moest aanbieden puur-en-alleen omdat ze verliefd op een jongen was geworden.
Ongelijkheid
Bizar feit is ook dat de jongen op wie ze verliefd was en mee betrapt werd ook een idol is. Hij hoefde zich echter niet te verontschuldigen. Volgens zijn manager was zijn liefdesleven “privé”. En dit gebeurd vaker! Er is namelijk een groot verschil tussen de seksen binnen de idol-cultuur waarbij er zeer anders wordt omgegaan met mannelijk en vrouwelijke artiesten.
Zo worden er over het algemeen veel strengere eisen gesteld aan vrouwelijke idols als het aankomt op hun uiterlijk en gedragingen rondom bijvoorbeeld daten. Ook hoeven mannelijke idols zich veel minder vaak publiekelijk te verontschuldigen en krijgen ze vaak beter betaald.
Dit is overigens niet alleen binnen de idol-cultuur zo maar ook voor andere werkende vrouwen (daar meer over in dit artikel). Hiermee wil ik zeker niet zeggen dat mannelijke idols het super makkelijk hebben, ook voor hen is de idol-industrie geen gemakkelijke business en hebben ze het vaak zwaar te verduren.
Naast de controle die er wordt uitgeoefend op hun privéleven hebben de meeste idols ook niks in te brengen over hun werkschema’s of de activiteiten die ze moeten doen. Zeker beginnende idols hebben vaak maar te doen wat hun manager zegt (als ze tenminste door willen breken).
Alles voor de grote droom
Dit alles doorstaan de meiden (en jongens) vaak echter maar al te graag om hun droom om beroemd te worden waar te maken. Zelfs als ze eenmaal beroemd zijn is het nog geen garantie dat ze dit blijven en/of dat ze serieus geld gaan verdienen. Nog een vervelende keerzijde aan deze idol-cultuur is dat er erg veel van je gevraagd wordt. En je er (financieel) maar weinig voor terug krijgt.
De platenmaatschappijen eisen het grootste gedeelte van alle inkomsten op. Ze betalen maar een heel klein deel uit aan hun idols. Klagen kan bijna niet want voor iedereen die er wil klagen staan er 100 anderen te popelen om mee akkoord te gaan. Alles voor dat ene moment in de spotlights.
Daarbij komt ook dat de populariteit die ze naar de top heeft gebracht in no-time weer vervlogen kan zijn. Dus wordt er alles aan gedaan om fans bij zich te houden. Dit doen ze bijvoorbeeld tijdens “handschud meetings” waarbij fans voor een x-bedrag letterlijk de hand mogen komen schudden van een idool. Of speciale middagen waarbij de idol instant noodles klaar maakt voor fans, ze een persoonlijke boodschap stuurt, of persoonlijk flyers uitdeelt voor een aanstaand concert. Dit is niet alleen om fans blij te maken maar vaak hard nodig om een fatsoenlijk salaris te krijgen.
Niet zonder gevaar
Ook dit brengt echter allerhande gevaren met zich mee. Maar al te vaak komen er berichten naar buiten van extreme “fans” die een idol aanvallen omdat hij/zij niet op een brief gereageerd zou hebben. Of iets anders had gedaan om de relatie “te verpesten”. Een van de meer spraakmakende voorbeeld is de jonge Mayu Tomita die meer dan 20 keer werd gestoken door een fan omdat ze zijn cadeau had geweigerd. Een duur horloge, wat ze een te grote gift vond om met goed fatsoen aan te kunnen nemen.
Niet alles is gelukkig even negatief of zwaar. Wanneer je écht doorbreekt zal je meer vrijheid krijgen, meer keuzes hebben, meer geld verdienen, en ook meer macht hebben binnen alles wat je doet of gaat doen. Je bent immers niet meer zo makkelijk te vervangen. Dat is waar een hoop mensen dan ook van dromen, maar slechts een handvol bereiken. Ook zijn niet alle idol-agencies even “slecht” als anderen en zijn er gelukkig ook nog degelijke mensen binnen de industrie.
Tegengeluid
Al met al is het echter niet voor niets dat de idol-industrie ook wel fluisterend de muzikale slavenindustrie wordt genoemd. Dit omdat er vele jonge vrouwen (en mannen) voor minimaal geld al hun persoonlijke vrijheden (moeten) opgeven. Natuurlijk kun je zeggen dat het een eigen keuze is. Maar vergeet niet dat het hier vaak gaat om jonge mensen (soms al vanaf 14 jaar oud) die, voor ze goed en wel door hebben wat er gebeurd is, al zijn meegetrokken in deze wervelwind van fame, bizarre contracten, en pusherige managers.
Ook zien we de laatste jaren steeds meer een verschuiving naar idol-groepen die meer op zichzelf staan en zichzelf produceren. Jongen meiden die zich niet meer aansluiten bij een agency maar hun eigen weg in slaan en zelf de liedjes schrijven, muziek maken, en videoclips regelen. Ze laten zien we ze echt zijn en maken hun eigen schema’s en, hoewel ze uiteraard wel hulp hebben, promoten ze zichzelf goed en weten ze de juiste contacten te leggen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de idol groepen zoals Callme. Niet alleen zijn ze succesvol maar hebben ze duidelijk een andere richting gekozen nadat ze de beperkingen van de idol-agencies zat waren.
Hoe de gehele industrie zich in de komende jaren zal gaan ontwikkelen is gissen. Maar met de komst van meer individuele artiesten en zelfs technologische ontwikkelingen zoals de Vocaloids met Hatsune Miku aan het roer is het duidelijk dat ons nog heel wat te wachten staat!
Geen reactie's