ATSUGI, Japan (April 4, 2009) Members of the Yokohama Hayato High School taiko drum team perform for more 25,000 guests during the Naval Air Facility Atsugi, Japan annual cherry blossom festival at Navy Field, Naval Support Facility Kamiseya. (U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 1st Class J.D. YoderReleased)

Taiko: De muzikale sport bomvol energie

Misschien heb je ze wel eens gezien., de grote en kleine trommels die op hun kant te liggen, en worden bewerkt door enthousiast roepende mensen met grote stokken, ofwel taiko! Deze eeuwenoude, muzikale, sport uit Japan is veel meer dan “alleen” maar drummen op Japanse trommels.

Taiko is letterlijk vertaald “een grote drum/trommel”. en ongeacht de grootte bestaat deze uit twee vellen (onder- en bovenaan) welke met stevige ijzeren pinnen aan de houten vorm worden bevestigd, en bespeeld met houten stokken die men bachi noemt.

Meer dan drummen

Wanneer je de taiko bespeelt is het echter meer dan alleen het bespelen van een muziekinstrument. Vooral kenmerkend is de houding en manier van spelen. Maar ook het uithoudingsvermogen dat je nodig hebt, en de energie die je uitstraalt en gebruikt. Hierbij hoort het maken van de zogenaamde kuchi shoga (taiko geluiden), en het letten op je gezichtsuitdrukkingen.

Zoals De Yamato Taiko School (in o.a. Den Haag) omschrijft: “Bij Taiko wordt aandacht besteed aan lichaam, geest en gevoel. Het geluid van de grote drums is immens en bovendien energiek. In Japan wordt het ook wel beschreven als het geluid van je hartslag. Bij Yamato Taiko School zien we Taiko-drummen onder andere als een sport. We proberen de klanken te visualiseren met grote bewegingen en sprekende gezichtsuitdrukkingen, waarbij je je emotie de ruimte kunt geven.”

Tegenwoordig is de meest bekende vorm de zogenaamde kumi-daiko. Een groepsvariant. Elke groep bestaat uit meerdere soorten taiko’s en samen vormen ze een mix tussen theater en concert.

Oorlogsritme

Hoewel we taiko tegenwoordig met name kennen van theateruitvoeringen, of wellicht alleen als workout, is het absoluut geen nieuwe muzikale sport. Al eeuwenlang speelt taiko een belangrijke rol binnen de Japanse geschiedenis.

Deze werden ten tijde van oorlog veelvuldig gebruikt om het marstempo van de troepen aan te geven, ze te motiveren, of orders door te geven. Troepen moesten hiervoor bepaalde ritmes leren herkennen waaraan bepaalde bevelen gekoppeld zaten.

Zo kon er ook op lange afstand gecommuniceerd worden of de troepen bijvoorbeeld moesten aanvallen of zich terugtrekken. Belangrijk was hierbij ook om een ritme te gebruiken dat de vijand niet makkelijk kon herkennen.

Sfeermaker

Niet alleen in oorlogstijden werd de taiko gebruikt maar ook bij diverse shinto rituelen. Hierbij spreekt men dan echter van “kagura”, een speciale muziek en dansstroming binnen religieuze rituelen.

Daarnaast was deze ook populair bij minder serieuze aangelegenheden, zoals “achtergrondmuziek” en sfeermaker tijdens theateroptredens. Bijvoorbeeld bij het traditionele Noh theater. Eén van de meeste bekende theater optredens die gebruik maakte (en nog altijd gebruik maakt) van taiko is de vertelling van “The Tale of Shiroishi and the Taihei Chronicles” waarbij de muziek voor extra drama en gevoel zorgt.

Ook bij de traditionele dansvorm “gagaku” wordt het gebruikt. Sterker nog het is de belangrijkste leidraad voor de dans aangezien dansers puur op het ritme van de taiko hun kunsten vertonen.

De taiko als belangrijk onderdeel van entertainment zien we ook terug bij diverse festivals en vieringen waarbij optredens van drummers één van de hoogtepunten zijn. Vaak aanwezig op grote torens, of in diverse grotere groepen op het podia, zorgen ze voor spectaculaire shows, maar ook achtergrond muziek voor de diverse andere activiteiten op het festival.

Het ontstaan van taiko

De taiko kent dus een lange geschiedenis. Het precieze ontstaan is echter onbekend. Geschat wordt dat het al zo’n 2000 jaar oud is. De eerste historische noteringen dateren uit 588 n.Chr. en vertellen over Japanse mannen die naar Korea afreisden om daar de kakko te bestuderen. Een soort trommel ontstaan in zuid-China. Vanuit daar zou het idee van de taiko zijn ontstaan een meegenomen naar Japan waar deze samen met invloeden uit andere landen (waaronder India) verder is ontwikkelt.

Taiko optreden bij Nagoya Castle met een gigantische taiko drum. Maar liefst 240cm doorsnee en gemaakt uit één stuk hout van een 1200 jaar oude boom. Totaal gewicht? Drie ton (3000kg). Foto door Chris73 via WikiCommons.

Volgens een andere vertelling is de taiko ontstaan door de Japanse godin Ame-no-Uzume toen zij probeerde een andere god, Amaterasu, uit een grot te halen. Amaterasu wilde niet naar buiten komen waarop Ame-no-Uzume besloot een trommel te maken van een leeg sake-vat en hier bovenop te staan dansen. Het geluid zou Amaterasu doen overtuigen uit de grot te komen, en de taiko muziek was geboren.

Sinds de 6de eeuw is deze weinig meer veranderd. Een beroemd beeld “Man Beating the Taiko” dat uit die tijd stamt laat een man zien met een trommel, gedragen op de heup, terwijl hij er met een stok op slaat. Dit is het oudste bewijs van het bestaan van de taiko in de vorm zoals we die nu kennen.

Taiko verovert de wereld

Maar taiko is inmiddels ook ver buiten de Japanse landsgrenzen een waar begrip geworden! Niet alleen zie je wereldwijd steeds meer optredens van Taiko-groepen, je ziet ook taiko scholen buiten Japan uit de grond poppen!

Eén van de bekendste en meest succesvolle groepen is “Yamato: The Drummers of Japan”. Deze groep is al in 1993 opgericht en heeft inmiddels meer dan 2500 optredens in 51 landen gegeven. Elk jaar toeren ze 6-10 maanden rond op de wereld en presenteren ze een knallende show.

Uit persoonlijke ervaring kan ik zeggen dat ik zelden zó intens genoten heb van een optreden. Het was meer dan alleen een muzikaal concert maar een ware performance die je tot aan het binnenste van je lichaam en ziel weet te beroeren. Dit klinkt ongelooflijk cliché maar ik kan het gewoon niet anders omschrijven. Inmiddels ben ik al drie keer naar een optreden geweest, en kan ik niet wachten tot ik weer kan gaan!

Ik kan het dan ook iedereen aanraden om, als je de kans hebt, een keer een live-performance mee te maken van Yamato. Géén van de filmpjes die je online ziet doet recht aan de echte ervaring, waarbij je de taiko door je lichaam voelt dreunen. Dus zorg ervoor dat je het eens in het echt mee kunt maken!

Zelf proberen

Wil jij het eens proberen? De Yamato Taiko School één van de weinige plekken in Nederland waar je dit kunt doen: “Inmiddels volgen wekelijks bijna 200 gepassioneerde leden lessen in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Naast uitdagende ritmes en originele YAMATO-nummers, leren ze samen één geluid te maken door naar elkaar te luisteren en respectvol met elkaar en de Taiko om te gaan.”

Dus trek je stoute schoenen eens aan en laat je meeslepen door de wereld van taiko!

Bronnen: 1, 2, 3, 4, 5.
Cover foto: : ATSUGI, Japan (April 4, 2009) Members of the Yokohama Hayato High School taiko drum team perform for more 25,000 guests during the Naval Air Facility Atsugi, Japan annual cherry blossom festival at Navy Field, Naval Support Facility Kamiseya. (U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 1st Class J.D. Yoder/Released). Via WikiMedia.
Dit artikel – Taiko: De muzikale sport bomvol energie – verscheen voor het eerst op 16 februari 2018 en is voor het laatst geüpdatet op 16 september 2020.

Joyce
desushitimes@gmail.com

Joyce is de oprichtster van The Sushi Times en schrijft inmiddels al bijna 10 jaar over alles dat te maken heeft met Japan. Verder is ze gek op anime, gaming, Pokémon, Animal Crossing en alles dat kawaii is. Daarnaast is ze ook een fanatieke Japanse hobby chef, wat tot uiting komt op ProefJapan.com!

Geen reactie's

Geef een reactie