14 mrt Thee vs. Koffie: Wat drinken ze liever in Japan?
IJs met groene thee smaak, groene thee Pocky, groene thee zuurtjes en groene thee sushi, verzin maar iets en er is wel een groene thee variant van te verkrijgen in Japan. Als je dan ook zou moeten gokken wat het meest gedronken drankje is in Japan, dan zal de reactie vaak zijn “groene thee”.
Koffie, een onplezierig drankje
En eeuwenlang is dat ook zo geweest. Want terwijl de rest van de wereld zich langzaam overgaf aan de koffie en het met liters tegelijk naar binnen werkte vonden de Japanners het maar niks. Een van de oudste beschrijvingen van koffie in Japan komt van een Japanse schrijver (die de koffie op een Nederlands handelsschip dronk) en hij schreef dat hij het maar een “onplezierig” drankje vond (bron). Het zou te bitter en te “hard” van smaak zijn en werd dan ook vooral gebruikt als medicijn om mensen van vermoeid af te laten komen. Rara waar het gezegde “goede medicijnen smaken bitter” vandaan komt?
Hier is dat wel anders, vooral vlak na de tweede wereld oorlog groeide de liefde voor koffie explosief in ons kleine landje en is het ook niet meer weg te denken. Wereldwijd groeide de liefde voor koffie steeds verder en ontstonden er ook steeds meer variaties. Uiteindelijk is ook Japan overstag gegaan en is koffie populairder dan ooit. Het is nu niet alleen een van de populairste drankjes in Japan, maar zijn ze ook nog eens één van de grootste importeurs van koffie ter wereld.
IJskoude koffie
De gekte rondom koffie in Japan groeit nog elk jaar en is inmiddels overal in het straatbeeld aanwezig. Of het nou de Starbucks, Tully’s, of lokaal tentje is, ze zitten allemaal vol. Maar ook gewoon op straat zie je het maar al te vaak voorbij komen. Want in zo’n beetje elke vending machine vind je wel meerdere soorten en smaken koffie in blik, en vaak heb je ook nog de keuze of je een warme of koude koffie wilt.
Kissaten, speciale koffiehuizen en café’s, schieten als paddenstoelen uit de grond. En waar je hier wellicht een glas cola met ijs zou nemen om af te koelen op een warme dag, grijpt men daar liever naar de ijskoffie. Want met name de koude koffie en ijskoffie die je in tal van soorten kunt krijgen zijn maar al te populair.
Bijzondere koffie-cultuur
Daarnaast zien we op dit moment ook een geheel nieuwe stroming van koffieliefhebbers ontstaan die op zoek zijn naar de pure koffie-ervaring. Zij zijn onderdeel van een wereldwijd fenomeen, de zogenaamde “third wave coffee” movement. Hierbij wordt koffie niet alleen maar gezien als een simpele drank. Het is een ambachtelijk bereide traktatie die net zoveel respect verdient als een goede wijn. Hierbij gaat de kwaliteit en ervaring die de koffie met zich meebrengt boven alles. De smaken, geuren, structuren, en manier van bereiding spelen hier allemaal een rol bij.
Dit heeft ervoor gezorgd dat er speciale kissaten, koffietenten, zijn ontstaan die zich bijvoorbeeld puur op koffie richten (of gerechten die daarbij passen). Koffiebonen worden zelf geroosterd, vermalen, en elke kop wordt klaargemaakt volgens een specifieke methode. Hierbij wordt er vaak ook variatie geboden in het type boon, de mix, de manier van roosteren, en koffie zetten zelf. Technieken zoals vacuumkoffie of individuele pour-over-brouwapparaten passeren hierbij de revue.
Het is een geheel nieuwe manier om van koffie te genieten en wordt meer gezien als een ervaring an sich, dan als vervanging van je dagelijkse bakkie troost. Het heeft er echter wel voor gezorgd dat koffie op een andere manier gewaardeerd en genormaliseerd wordt binnen de Japanse cultuur.
Gaat koffie winnen?
Je zou dan ook denken dat koffie toch echt aan de “winnende” hand is. Maar ondanks de enorme populariteit van koffie blijft het vaak bij een enkel bakje per dag en wordt het met name in een café gedronken. Waar wij hier koffie vaak met bakken tegelijkertijd wegslurpen op het werk kiest in Japan ruim 75% van de mensen voor een kop thee om de productiviteit te verhogen.
Niet zo vreemd want de Japanners hebben altijd al een speciale band met thee gehad en zien zichzelf als de experts als het op het maken van thee aan komt. Groene thee, of zoals ze het in Japan noemen; ocha (お茶), wordt er al honderden jaren gedronken. De eerste vermeldingen zijn er al rond het jaar 800!
Groene thee, of zoals ze het in Japan noemen; ocha (お茶), wordt al honderden jaren gedronken in Japan. Voorheen als medicijn, als luxe product, of onderdeel van de theeceremonie. Tegenwoordig kun je groene thee gewoon niet meer wegdenken uit Japan. Waar je ook bent overal kom je het tegen! Van tempels tot vending machines, van dure thee tijdens ceremonies tot de gratis thee in een restaurant, of simpelweg de groene thee ijsjes op straat, je kunt het zo gek niet verzinnen of je vindt er wel groene thee in de ene of andere vorm.
Groene thee in moderne vorm
Tegenwoordig wordt groene thee vooral gedronken als een soort frisdrank. Gewoon koud, uit een plastic fles(je). Er zijn tientallen verschillende soorten en merken te vinden en zo’n beetje elke frisdrank fabrikant heeft wel een speciale groene thee versie, ook coca-cola! Dit is echter totaal niet te vergelijken met de groene thee zoals we die hier kennen van Lipton of Fuzetea. Onze versie is mierzoet gemaakt om aan onze smaak te voldoen. De echte, Japanse versie is veel bitterder én vele malen gezonder.
De meeste mensen (69%) geven aan dat ze vaak groene thee drinken, en maar liefst bijna 50% drinkt minstens één keer per dag klein flesje groene thee leeg op school of op het werk. En dan hebben we het nog niet eens over de groene thee die men thuis drinkt! In het gemiddelde huishouden gaat er minstens één anderhalve liter fles groene thee per week naar binnen, en natuurlijk nog de nodige koppen warme thee.
En dan hebben we het nog niet eens over de groene thee die men thuis drinkt! In het gemiddelde huishouden gaat er minstens één anderhalve liter fles groene thee per week naar binnen, en natuurlijk nog de nodige koppen warme thee. Behoorlijk wat dus! En heel wat anders vergeleken met alle cola, dubbelfris en chocomel die we hier met z’n alleen naar binnenslurpen.
Ook de populariteit van allerhande dranken zoals Matcha Latte en Matcha milkshakes is enorm gestegen de afgelopen jaren. Niet alleen mensen thuis gaan er vaker mee aan de slag. Ook grote koffieketens zoals Tully’s Coffee spelen hier op in met aangepaste menukaarten voor matcha liefhebbers.
Voor als je niet kunt kiezen
En voor de mensen die echt niet kunnen kiezen tussen een kopje thee of kopje koffie is er altijd nog WONDA TEA COFFEE om te proberen! Helemaal nieuw is het eigenlijk niet want in feite is het een Japanse versie van het drankje yuenyeung een mix van milk tea en koffie uit Hong Kong. Deze versie is echter gemaakt door een koffie verkeerd (latte) te mengen met hojicha, Japanse thee.
Dit drankje is ontwikkeld door Asahi en zou de perfecte mix tussen koffie en thee zijn, met name bedoelt om mensen te helpen “wennen” aan koffie. Echt een succes is het niet geworden, maar je ziet het nog altijd staan in de konbini.
Lange adem
De laatste jaren lijkt koffie alsmaar populairder te worden en groene thee is volgens diverse bronnen sinds 2016 niet langer meer het populairste drankje. De plek is ingenomen door koffie! Met name door de populariteit van buitenlandse koffieketens, de kissaten en de third wave coffee cultuur neemt koffie een steeds grotere plek in binnen de Japanse cultuur.
Dat betekent niet dat groene thee ineens uit de gratie is gevallen. Het is nog altijd de op één na meest gedronken drank, ruim boven allerhande andere alternatieven zoals frisdranken, sappen, en meer. De producenten van groene thee (dranken) zijn ook absoluut van plan om de nummer één plek weer te veroveren. Dit doen ze door allerhande slimme marketing trucjes te gebruiken, nieuwe variaties te bedenken, en ook in te zetten op de kissaten en koffieketens.
Het lijkt er dan ook op dat de strijd tussen koffie en thee voor de #1 spot als populairste drankje nog lang niet gestreden is!
Meer thee- of koffieleuten?
Meer weten over de koffie en thee cultuur in Japan? Lees dan hier eens verder:
Geen reactie's