11 mrt 10 Jaar na de Tsunami
Op 11 maart, 2011 werd Japan ondergedompeld in chaos door een aaneenschakeling van rampen. De ochtend van 11 maart was er een enorme zeebeving voor de kust van Sendai. Met een kracht van 9,0 – 9,1 op de schaal van Richter vond op dat moment de zwaarste aardbeving ooit gemeten in Japan plaats. Een beving die groot genoeg was om het gehele eiland van Japan 2,4 meter naar het oosten te verschuiven.
Tsunami
De beving alleen zorgde al voor veel schade. Maar het was de daaropvolgende tsunami die voor de ware nachtmerrie zorgde. Korte tijd na de aardbeving kwam er een tsunami van meer dan 15 meter hoogte aan land. Meer dan 400 km² werd er landinwaarts overspoelt door de sterke waterstromingen. Enorme gebieden kwamen onder water te staan, en volledige woningen en gebouwen werd weggespoeld.
Dit veroorzaakte vervolgens een volgende ramp. De kerncentrale bij Fukushima raakte onherstelbaar beschadigd en kwam terecht in een nucleaire meltdown. In een grote schaal rondom de centrale is het gebied nog altijd ontoegankelijk. En ook vandaag de dag nog komen er duizenden liters vervuild water uit de centrale.
Een ongekende ramp, met enorme aantallen slachtoffers. Volledige dorpen zijn weggevaagd, en de schade was onvoorstelbaar. Het officiële aantal doden en vermisten lag op 14 mei 2011 op 24.525. Meer dan 410.000 mensen werden geëvacueerd uit de getroffen gebieden, en bijna 90.000 woningen raakten onherstelbaar beschadigd.
De hele wereld zat die dag aan de buis gekluisterd om met grote ogen toe te krijgen hoe de natuur haar kracht liet zien. Ik weet nog dat ik ik vol verbijstering en pijn en verdriet naar de beelden op tv heb staan kijken. Denkende aan de reis die ik een half jaar later in Japan zou gaan maken, maar bovenal was ik intens hard aan het hopen dat de vrienden die ik in die gebieden had, snel een teken van leven zouden geven.
Het is haast onmogelijk om voor te stellen wat de mensen daar hebben moeten doorstaan. O.a. deze fotorapportage in The Atlantic, inmiddels alweer een paar jaar oud, laat enkele ijzingwekkende portretten en foto’s zien van die dag.
Heropbouwen
Nu, ruim 10 jaar later zijn een groot deel van de lichtbeschadigde gebieden weer deels of volledig hersteld. Waaronder ook meer dan 90% van alle landbouwgrond in de gebieden. Belangrijk, want Fukushima en haar regio staan bekend om het verbouwen van bijvoorbeeld fruit.
Maar in de gebieden die het zwaarst getroffen zijn, is de schade vaak nog duidelijk zichtbaar. In situaties waar hele dorpen zijn weggevaagd was wederopbouw soms niet meer mogelijk, en nog altijd zijn er honderden mensen die in noodwoningen zitten omdat ze nergens anders heen kunnen. Soms om financiële reden, in andere gevallen vanwege gezondheidsrisico’s, en weer in andere gevallen vanwege emotionele trauma’s en moeilijkheden. In februari 2020 werd er bijvoorbeeld bekend gemaakt dat er nog altijd 48,000 geëvacueerde geen vaste, nieuwe verblijfplaats hebben.
Gelukkig heeft het gros van de slachtoffers van de ramp – voor zover mogelijk – hun leven grotendeels op de rit. Soms weer terug in hun eigen huis en dorp. Maar anderen hebben een nieuw bestaan opgebouwd, zelfs in de nog beschadigde, of verlaten gebieden. Een ijzersterke documentaire van Chris Broad op zijn YouTube kanaal ‘Abroad in Japan’ laat dit goed zien. In de vorm van een zestal interviews wordt er een helder beeld geschetst van de situatie. En laat het ook de weerbaarheid en wilskracht van mensen zien om daar te gaan, ondanks alle tegenspoed en ellende die ze voor de kiezen krijgen.
Er zijn dan ook nog altijd veel initiatieven die zich actief inzetten voor de heropbouw en het herstel van beschadigde regio’s, zowel materieel als immaterieel. Of het nou mensen zijn die de economie van hun dorpjes proberen te verbeteren, organisaties die zich inzetten voor trauma verwerking en meer. Een voorbeeld is Nozomi Project, een initiatief dat we vaak benoemen in onze giftguides. Deze dames maken van scherven servies uit de rampgebieden sieraden en andere accessoires. Het geld wordt gebruikt voor wederopbouw, en het geeft vrouwen in de omgeving niet alleen weer een stabiel inkomen, maar ook weer een gevoel van saamhorigheid en gemeenschap.
Wind Phone
Een ander bijzonder initiatief is de Wind Phone. Een therapeutisch kunstinstallatie. Het is een telefooncel, in de middle of nowhere waar mensen kunnen “bellen” met hun geliefden die zijn overleden tijdens de grote ramp. Het is een manier om in “contact” met hen te blijven, troost te vinden in de gedachten dat hun geliefden ze kunnen horen. En hen laten weten dat ze niet vergeten zijn. Het is bovenal een tastbare plek om op bijzondere wijze het gemis en de trauma’s van die 11 maart, en de daaropvolgende weken, maanden, jaren, te verwerken.
Doorgaan
Het is dan ook bovenal duidelijk dat – hoewel het leven weer haar gang gaat in de rampgebieden – het leven er verre van normaal is. Een hoop mensen dragen verschrikkelijke trauma’s met zich mee, maar ook de zichtbare schade aan de omgeving is vaak nog duidelijk aanwezig. Mensen gaan dan ook wel door, maar vergeten zullen ze het zeker nooit. Want de herinneringen zijn overal.
En komen soms op vreemde manieren weer naar boven. Zo spoelde er in december van 2020 nog een kleine vissersboot aan, die ten tijde van de Tsunami met het water werd meegesleurd. Maar nu, bijna 10 jaar later is het kleine bootje weer “thuis”.
Op 11 maart wordt er in Japan weer op talloze plekken stilgestaan bij deze gebeurtenissen. Herdenkingen vinden plaats, mensen komen samen, en zoeken troost bij elkaar. Maar ook vanuit hier kunnen we onze steun betuigen en bijdragen aan het herstel. Zo levert elke zoekopdracht via Yahoo vandaag een donatie op van zo’n 10 cent, of kun je een digitale bloem cadeau geven aan de mensen uit Fukushima, en ze een hart onder de riem steken. Want ondanks alles dat er inmiddels hersteld is, is er nog een lange weg te gaan.
Geen reactie's