Coverfoto artikel alles over Yukata. Foto door Nishimuraya Kinosaki Onsen. Via Flickr.

Alles over de yukata en haar toebehoren

Elk jaar zo rond augustus zie je in Japan grote aantallen mensen rondlopen in yukata. Een kleurige vorm van kleding die veel lijkt op een kimono. Grote kans dat je je dan middenin het hanabi seizoen zit. Dit is het moment dat er tal van matsuri worden gehouden, met bijbehorende vuurwerkshows. Mensen wachten uren op matjes in het gras langs afgezette wegen en naast rivieren, voor een spectaculaire vuurwerkshow georganiseerd tot in de puntjes.

Overal staan kraampjes met lekker eten, en ook al is het warm en vochtig, de sfeer is fantastisch. Met name de kleurrijke outfits en de vele yukata dragen ook extra bij aan de sfeer van het hanabi seizoen. En zijn haast exclusief met elkaar verbonden.

Wat is een Yukata?

Vroeger was de yukata een kledingstuk dat alleen in huis werd gedragen. Of tijdens een bezoek aan een onsen of ryokan. Niet zo vreemd dat de naam ook wel zoiets betekent als “badkleding”. Deze dunne, kimono-achtige kledingstukken zaten comfortabel en luchtig. Dit in tegenstelling tot een echte kimono. Welke vaak uit vele lagen stof bestaat en gemaakt is van zijde.

Tegenwoordig staat de yukata echter met name bekend als de “zomerkimono”. Doordat deze van katoen gemaakt is – en dus luchtig is en goed ademt – is het een perfect kledingstuk voor de warme, zeer vochtige zomers in Japan. Hierdoor gingen mensen de yukata ook steeds vaker buitenshuis dragen en is het inmiddels een onmisbaar item in de zomerse kledingkast van velen.

Wanneer draag je een yukata?

De yukata wordt door zowel mannen als vrouwen, en jong en oud gedragen. In principe zou dit op elke zomerse dag kunnen, maar je ziet de yukata met name terug tijdens een zomerse matsuri (festival).

Maar ook het gehele jaar door zie je deze nog regelmatig terug in de onsen, of (traditionele) hotels. Vaak zijn dit wat meer ingetogen versies die voor zowel mannen als vrouwen geschikt zijn. Ook zijn ze relatief zacht omdat je ermee kunt slapen.

Waar koop je een yukata?

Het kopen van een yukata is ontzettend makkelijk. Ze worden in tal van winkels aangeboden en in vrijwel elk winkelcentrum vind je wel een plek om ze te kopen. Met name tijdens het hanabi seizoen zie je overal aanbiedingen en nieuwe modellen in de winkels.

Waar moet je op letten?

In tegenstelling tot kimono’s kun je bij een yukata bijna niet de mist in gaan qua kleuren en patronen. Al worden voor vrouwen donkere kleuren vaak ontweken en is het gebruikelijk dat oudere dames voor wat ingetogenere tinten kiezen. Mannen daarentegen zijn beperkter in hun kleur keuze: donkerblauw, grijs, zwart, en simpele motieven zijn daar gebruikelijk voor.

Mannen en vrouwen Yukata. Fot door Nesnad. Via WikiMedia.

Qua maten kan het af en toe best een uitdaging zijn. Over het algemeen zijn yukata’s altijd te lang/groot en wordt dit gecorrigeerd tijdens het aankleden (hier vertellen we later meer over) dit is, zeker voor ons als grote Nederlanders een echte uitkomst. Maar er zijn uiteraard limieten. Ik zelf ben niet erg groot en pas prima binnen de Japanse maten, schrijfster Joyce is echter bijna 1.80 en voor haar was het dan ook net pas.

Over het algemeen is de ideale lengte 1.55 – 1.65 maar is het tot 1.80 qua lengte ook nog wel haalbaar. Qua kledingmaat zit je met L/XL toch echt wel aan de grens van of de omslag van je yukata het haalt.

Val je hier buiten? Niet meteen getreurd! Zeker in de wat betere zaken kun je vaak een groter aanbod aan maten vinden. En er zijn ook zaken die zich wat meer gericht hebben op maten van toeristen. Geef dus niet meteen op als het je de eerste keer niet lukt.

Accessoires

Maar met het kopen van alleen een yukata ben je er nog niet! Zo zijn er bepaalde accessoires nodig om alles op zijn plek te houden. Een obi is bijvoorbeeld onmisbaar voor het totaalplaatje. En zijn er nog tal van andere opties om het geheel op te leuken.

Koshihimo (腰紐)

Dit zijn lange (vaak witte) linten van ongeveer 2,5 meter lang en zo’n 5cm breed die je helpen om de yukata op zijn plek te houden. Het fijne van deze linten is dat ze makkelijk te knopen zijn en bijna niet kreuken. Bij mannen wordt er één stuks gebruikt, en geknoopt rondom de buik. Als vrouw heb je er twee nodig. Deze worden rondom de middel gebonden; eentje net onder de borst en eentje wat lager. Beiden moeten echter wel ‘onder’ de obi kunnen vallen, dus plaats ze niet te laag, of te hoog.

Obi (帯)

Een obi is misschien wel één van de meest herkenbare accessoires van een yukata en absoluut onmisbaar. Dit zijn brede, zware stoffen, vaak meters lang. Deze mooi versierde, en met de hand beschilderde sjerpen zorgen voor een afwerking van het totaal plaatje. Ze zijn van dik (vaak) synthetisch materiaal gemaakt en minimaal 3 tot 5 meter!! Vandaar dat ze flink in prijs kunnen oplopen, en zijn meestal duurder dan de yukata zelf.

De obi wordt op speciale wijze om de middel geknoopt en op de rug afgemaakt met een uitgebreide strik. Traditioneel gezien deed men dit altijd met de hand. Maar tegenwoordig zijn er ook andere alternatieven. Om tijd te besparen, en omdat het niet heel makkelijk is om een Obi te knopen, zijn er ook voorgevouwen obi. De strik en de band zijn hierbij dan van elkaar gescheiden. Eerst knoop je de band om je middel en schuif je de strik die vast zit aan een ijzeren of plastic boogje daarover heen. Omdat de boog ongemakkelijk in je rug kan prikken.

Wat wel erg comfortabel is, is een “heko obi”. Deze goedkopere variant van een echte obi is van zachter materiaal gemaakt en zit daardoor ook lekkerder.

3

Ook als man zul je bij een yukata een obi “moeten” dragen. Al zijn deze echter wel een stuk smaller, draag je ze lager, en worden ze anders geknoopt. Ze lijken wat dat betret meer op de manier waarop hier een riem wordt gedragen. Net als bij de yukata zelf zijn hierbij de kleuren vaak ingetogener en de patronen simpeler.

Mae-ita (前-板) / Obi-ita (帯板)

Optioneel is een mae-ita. Omdat je vaak hele uren in een Yukata rondhuppelt, kan het zijn dat de obi gaat kreuken of verschuiven. Daarvoor is er de mae-ita, ook wel obi-ita genoemd. Het is een soort van plastic buigzaam plaatje dat of los verkrijgbaar is, of met een verstelbaar bandje al aan de yukata zit. Deze kun je rond middel vastmaken en zorgt ervoor dat de yukata en de obi op hun plaats blijven zitten.

Geta (下駄)

Dit zijn (van oorsprong) houten teenslippers met soms een rubberen onderkant voor extra grip. Je hebt ze in allerlei soorten en kleuren maar qua maten ben je vaak erg beperkt. Grote voeten zijn in Japan relatief zeldzaam, en zeker als toerist kan het dan ook erg moeilijk zijn goed passende te vinden.

Voor vrouwen is de grootste maat als je geluk hebt 38/39 maar meestal rond de 36. Voor mannen houdt het vaak al op bij maat 41/42. Mocht je wel een grotere maat nodig hebben is de kans groot dat je deze alleen in speciaalzaken kunt vinden en er dus ook wat meer aan kwijt bent.

‘Te kleine’ geta. Foto door David Orban. Via Flickr.

Kun je niet helemaal jouw maat vinden? Geen probleem, Japanners zelf dragen geta vaak “te klein” hierdoor hangt hun hak een beetje over de rand heen.

Let hierbij overigens op dat je geen tabi (witte teensokken) draagt. Dit doe je alleen wanneer een kimono aan hebt, en niet bij een yukata. De geta draag je zonder welke sok dan ook.

Juban (襦袢)

Natuurlijk wil je wel wat ondergoed onder je yukata of kimono. Stel je voor dat de yukata niet goed dicht zit of bij wind er een flap open waait en je hebt er niets onderaan. Denk hierbij niet aan een leuk bh-setje, of een boxer. Nee, het ondergoed wat bij een yukata hoort een hele dunne yukata-achtige onderjurk die je zowel met als zonder mouwen kunt krijgen. Vaak zit er aan de onderkant nog een leuk strookje als afwerkingen.

Geen zin/tijd/geld om een aparte juban te kopen? Dan kun je uiteraard ook een wit t-shirt en goede onderbroek/boxer aantrekken. Of een ander wit onderjurkje gebruiken.

Kanzashi (簪)

Voor de dames kan een kanzashi, ofwel haaraccessoires absoluut niet ontbreken! En je hoeft het hierbij niet te doen met een saaie haarband of standaard haarknipje. Verre van. Kanzashi zijn er namelijk in honderden soorten, en allen zijn ze even kunstig in elkaar gezet.

In kimonowinkels en tijdens de zomer/het festivalseizoen verkopen warenhuizen deze accessoires bij de vleet. Het zijn vaak lange haarspelden met aan het einde een rijkelijk versierde bloem. Soms nog gedecoreerd met kleine belletjes of andere metalen versiersels. Het maakt je yukata look helemaal af!

Let wel dat je er niet teveel van gebruikt. Extravagante hoofdtooien en grootse haarbanden gevuld met kanzashi zijn eigenlijk voorbehouden aan kimono outfits, en in het bijzonder maiko (leerlinggeisha). Maar een speldje of twee is geen enkel probleem bij je yukuta!

Oogi 扇 / Uchiwa 団扇

Omdat de zomers in Japan ontzettend warm en benauwd zijn is een waaier voor velen een onmisbare accessoire. Je hebt ze in twee variaties: een uitschuifbare waaier, een oogi; en een niet uitschuifbare variant, de uchiwa.

DSC08614

Vooral de uchiwa zal je vaak op festivals zien, het zijn namelijk populaire promotiemiddelen en worden dan ook regelmatig door bedrijven en kraampjes gratis uitgedeeld.

Wil je de waaier even kwijt maar heb je geen tas bij je? Steek je de uchiwa gewoon op je rug tussen de obi en yukuta. Een oogi kun je vaak het beste aan de voorkant kwijt.

Let op je budget!

Met al deze accessoires en toebehoren kan een volledige yukata outfit dan ook snel in de kosten lopen. Gemiddeld genomen ben je zo’n €250,- kwijt wil je alles erop en eraan hebben. Natuurlijk hoef je het niet helemaal compleet te doen en kun je op die manier al wat besparen.

Tevens zie je ook steeds meer “sets” aangeboden worden waarbij je een yukata en obi kunt kopen voor nog geen €100,-. Deze zijn echter vaak gemaakt in China en geen authentiek Japans product. Maar als leuke toeristenoutfit maakt dat natuurlijk niets uit.

Wil je er zeker van zijn dat jouw yukata uit Japan komt let dan op de kanji 日本. Als er 中国 in de label staat komt het kledingstuk uit China.

Hoe draag je een Yukata?

Nu je weet wat je allemaal nodig hebt voor je Yukata en uit welke onderdelen alles bestaat is het natuurlijk nog zaak om deze aan te trekken! Ook daar hebben we aan gedacht met een aparte post waarin we je uitgebreid vertellen hoe je dit moet doen:



Coverfoto door Nishimuraya Kinosaki Onsen. Via Flickr.
Dit artikel – Alles over de yukata en haar toebehoeren – verscheen voor het eerst op 15 juli 2015 en is voor het laatst geüpdatet op 15 juli 2019.

Tags:
, ,
Hennie
hennie.kaoru.draaisma@gmail.com

Domo hajime mashite! Ik ben Hennie, een prettig gestoorde shinsengumi-tologist wiens hart verloren is aan Japan! Ruim 5 jaar heb ik in Japan gewoond en ik kom hier mijn verhalen met jullie delen!

6 Reactie's
  • Kitty Ocean
    Geplaatst op 19:55h, 15 juli Beantwoorden

    Interessante tekst, maar het einde lijkt te missen? En waar kan ik nou de Oogi laten? XP

    • TheSushiTimes
      Geplaatst op 21:14h, 15 juli Beantwoorden

      Hoezo lijkt het einde te missen? En de oogi kan je gewoon aan de voorkant van je yukata laat door deze net als de uchiwa tussen je obi te steken 🙂

  • Mimi Isu
    Geplaatst op 17:41h, 16 juli Beantwoorden

    Is er ergens een overzicht van waar deze ”matsuri’s te bezoeken zijn in Japan?

  • Tom Bruwier
    Geplaatst op 17:42h, 22 augustus Beantwoorden

    Ik heb zo een vermoeden dat “toebehoeren” uit de titel eerder “toebehoren” had moeten zijn.

    • Joyce
      Geplaatst op 19:33h, 22 augustus Beantwoorden

      Oh, wat slecht haha! Je hebt gelijk. We hebben het direct aangepast. Dankjewel 🙂

Geef een reactie