22 jun Art Aquarium Museum Ginza: Beeldschoon verpakt dierenleed?

Middenin de bruisende winkelstraten van Ginza in Tokyo, verstopt in een warenhuis vind je het ‘Art Aquarium Museum‘. Een unieke bestemming die belooft zowel kunstliefhebbers als natuurliefhebbers te betoveren. Dit museum combineert levende goudvissen met artistieke flair om een onvergetelijke ervaring te creëren. En onvergetelijk was het zeker, maar voor mij niet om de juiste redenen.

Vissen als kunst

Het Art Aquarium Museum is een artistieke interpretatie van een traditioneel aquarium. Het combineert levende goudvissen, kleurrijke verlichting, bubbels, muziek en opvallende artistieke installaties om een magische sfeer te creëren.

Tijdens je bezoek loop je in het donker langs de verschillende zones in het museum. Hierin heb je een route die je kunt lopen, maar je bent vrij zo veel heen en weer te lopen als je zelf wilt. Elke zone heeft een eigen thema, met vooral een focus op de seizoenen ook. Afhankelijk van de installatie vind je tientallen kleine goudvissen bij elkaar, of een handjevol in een witte bak met water en een plastic bloementak.

Magisch plaatje

Daarbij spelen ze – zoals eerder gezegd – veel met verschillende kleuren verlichten, bubbels en installaties met bloemen en ander Japans decor. Denk aan lantaarns, Japanse maskers en meer.

En eerlijk, is eerlijk. Het geheel is werkelijk adembenemend om te zien. Het is er hartstikke donker met alleen selectie verlichting die de goudvissen highlighten. Gecombineerd met bubbels en bloemen waan je je in een fantastisch paradijs. Het was een totaal andere ervaring dan de drukke winkelstraten waar je vlak daarvoor nog staat. Het voelde bijna alsof ik getransporteerd was naar een of andere magische anime wereld.

Totdat je verder kijkt dan alleen de oppervlakte. Dan valt het je pas op hoe leeg de kommen zijn. Er is geen plantje of beschutting te vinden. Of zie je hoe op elkaar gepropt de vissen soms zitten, dat ze geen beweegruimte hebben. Of dat ze soms “gedwongen” een stroming moeten volgen. Voor je het weet is de magie veranderd in een soort “uncanny valley”.

Dierenleed

Volgens het Art Aquarium Museum zelf hebben ze alle mogelijke maatregelen genomen om te zorgen dat de goudvissen in een veilige en comfortabele omgeving verblijven. Het museum volgt strikte richtlijnen met betrekking tot waterkwaliteit, voeding en de grootte van de tanks om ervoor te zorgen dat de goudvissen gezond blijven.

Maar telkens wanneer ik dat lees of zie denk ik aan de vis die continue in de bubbeltornado zat en oneindig meegesleurd werd in cirkels door zijn kom. Of de goudvis die aan de kunststof kersenbloesem plant in de kom zat te knabbelen, of de vis die zo groot was dat hij zich niet eens fatsoenlijk kon omdraaien in de kom.

Andere oplossing

Ik kan dan ook niet anders dan dit museum als beeldschoon verpakt dierenleed zien. Onnodig dierenleed ook vooral. Want er was volgens mij meer dan voldoende mogelijkheid om sommige aquaria én mooi én goed voor de dieren te houden. Of meer te doen met bubbels, nepvissen en andere materialen.

Zo was één van mijn favoriete installaties, de ‘Bamboo Grove Seven Sages’, vooral indrukwekkend door de vormgeving, belichting en bubbels. De goudvissen hadden mijn inziens geen enkele toegevoegde waarde.

Ook op andere manieren kwamen de goudvissen mooi tot hun recht. In bijvoorbeeld de mini-tentoonstellingen van Japanse Ukiyo-E prints. Of de werken van lokale illustratoren en andere artiesten. Hier kwam geen “echte” goudvis aan te pas.

Morele keuze

Ik had me er echt op verkeken en heb achteraf spijt dat ik meebetaald heb aan het instant houden hiervan. Maar als ik zo om me heen keek was ik één van de weinige die er echt iets om leek te geven. Wellicht vanwege het “domme” imago dat de goudvis heeft, ze worden maar zelden als volwaardig dier gezien. Sowieso wordt er in Japan over het algemeen anders naar dieren en dierenwelzijn gekeken, maar dat is nog voer voor een ander moment.

Dus ja, het is waanzinnig mooi. En ja, volgens het Art Aquarium Museum zelf is alles tiptop in orde voor de dieren. Dus wellicht is “dierenleed” een te sterk woord. Maar voor je een bezoek plannend is het belangrijk om bij jezelf te raden te gaan waar je zelf de grens trekt tussen dierenleed en vermaak.

Art Aquarium Museum

Mocht je meer informatie willen dan kun je op de website kijken van het Art Aquarium Museum GINZA. Hier vind je ook meer informatie over tijdelijke events en exposities, alsmede meer informatie over de verschillende kunstinstallaties.