Bukatsu: Alles over Japanse School Clubs

Als je een Japanse highschool anime of een dramaserie kijkt komt de term “bukatsu” of “bukatsudō” vast eens ter sprake! De tieners zijn klaar met school of cram-school, en gaan nog even door met bukatsu: Hun naschoolse activiteiten, al wordt het over het algemeen vertaald als “club activiteiten”. Maar wat houdt dat nou precies in?

Keuzestress

Bij de Japanse jeugd beginnen deze activiteiten tussen de 12 en 16 jaar op Junior High School, een 3-jarige opleiding die kan worden vergeleken met onze middelbare schooltijd. Hier wordt men educatief voorbereidt om verder te kunnen studeren op bijvoorbeeld een college of universiteit. Deze periode kan erg stressvol zijn, zowel voor de tiener als de ouder(s).

Er wordt veel waarde gehecht aan de uitkomst. En hoewel het tegenwoordig is soepeler wordt gezien heb je als jonge student eigenlijk twee wegen om in te slaan. Kan het kind goed studeren om een kantoorbaan te krijgen, of is het meer praktisch aangelegd en gaat het een ambacht in.

Vooral omdat Japanners niet bekend staan als job-hoppers hangt er al veel af van de keuzes die je als kind maakt. Tegenwoordig gaat dit iets makkelijker, maar over het algemeen geldt de regel: “Een baan kies je voor het leven”.

Nog meer keuze

Ook een Bukatsu kies je voor de rest van je schoolperiode. Zodra een tiener van de basisschool naar de middelbare gaat, wordt het tijdens de introductiedagen van de potentiele nieuwe school direct geconfronteerd met de naschoolse clubs die geboden worden. Veel scholen bieden als basis sportclubs zoals honkbal, voetbal en basketbal. Aanvullend vind je tennis en badminton. Naast de sporten zijn er muziek, kunst, computer- en cultuurclubs.

Foto: Flickr

Hier wordt overigens ook gretig gebruik van gemaakt in allerhande anime en dramaseries die zich afspelen op de middelbare school. Zo heb je anime over allerhande Japanse club activiteiten. Zo richt de anime Sound! Euphonium zich op een muziekclub, maken ze in Magic of Stella alleen maar doujinshi (fanart manga), en richt Genshiken zich op allerlei otaku gerelateerde activiteiten.

Controversie

Afhankelijk van het type school is er meer over minder aanbod qua clubs. Vooral grotere middelbare scholen in steden bieden vaak allerhande bijzondere clubs. Zolang er maar genoeg actieve leden zijn en het “erkend” kan worden als een hobby of club die bijdraagt aan de ontwikkeling kan iedereen een club oprichten. Zo kan het voorkomen dat je op sommige scholen activiteiten kunt kiezen die je nergens anders kunt vinden.

Hier is vaak nog wel het een en ander om te doen. Want niet alle hobby’s worden zomaar geaccepteerd. Zo is er in recente jaren best wat controversie ontstaan rondom “gaming” clubs. Waarbij studenten zich richten op het spelen van games, vooral e-sports games. Volgens sommige is dit niet gepast en draagt het niet bij aan persoonlijke ontwikkeling. Terwijl andere beargumenteren dat clubs er vooral ter ontspanning moeten zijn en moeten dienen als sociale ontmoetingsplaatsen.

Van Jougkankei tot Keigo

Maar de meeste clubs worden niet alleen aangeboden als een sociale activiteit, ze zijn er ook om het begrip van “jougekankei” te introduceren. Jougekankei is de benaming voor de hiërarchie van relaties.

Basisscholen maken nog geen gebruik van jougkankei, het respectvol benaderen- en aanspreken van iemand in een “hogere” rang dan jijzelf. Deze benadering in spraak en uiting staat bekend als Keigo. Een voorbeeld hiervan, is de bekende Senpai-Kohai combinatie.

Op school zit een Senpai vaak één klas of meer hoger. De collega waarvan je de dagelijkse gebruiken in een bedrijf moet gaan leren, kan ook een senpai worden genoemd. Het is een benaming voor je mentor/ meerdere / iemand die ouder dan jou is.

Bij het aangaan van een bukatsu moet je leren van een meer ervaren persoon in die club. De persoon moet je op een bepaalde manier benaderen om deze bereidwillig te maken je verder te helpen in het leren van de aanwezige regels.

Altijd een meerdere

Op school zit een senpai vaak één klas of meer hoger. Een collega waarvan je de dagelijkse gebruiken in een bedrijf moet gaan leren, kan ook een senpai worden genoemd. Het is een benaming voor je mentor/ meerdere / iemand die ouder dan jou is.

Bij het aangaan van een bukatsu moet je leren van een meer ervaren persoon in die club. De persoon moet je op een bepaalde manier benaderen om deze bereidwillig te maken je verder te helpen in het leren van de aanwezige regels.

Foto: Wikimedia

Naast het beslissen over je toekomst, het behalen van goede cijfers zodat je ouders trots op je kunnen zijn en hun goede voorkomen kunnen behouden, is je volledig inzetten voor je bukatsu net zo essentieel. Je hebt er immers zelf voor gekozen, dus half werk afleveren is geen optie.

Het is de regel dat de eerstejaars studenten de voorbereidingen treffen voor hun bukatsu en aan het eind alles opruimen. De acties vallen onder het leren van jougekankei en wordt gezien als een belangrijk onderdeel voor als de scholier gaat solliciteren en begint aan een eerste baan.

Bukatsu reglementen

Bukatsu zijn niet gebonden aan een schooljaar of een sportseizoen, ze vinden het hele jaar door plaats. Een activiteit duurt meestal zo’n 2~3 uur per dag. Deze verantwoordelijkheden en verplichtingen kunnen veel druk zetten op een scholier.

Afgezien dat de activiteiten zorgen voor betere sociale interacties met klas- en schoolgenoten van verschillende jaren, kan het zoveel tijd opslokken dat naast het volgen van een bukatsu, de scholier alleen nog tijd overhoudt voor eten, huiswerk en slapen.

Hoge verwachtingen

Daarnaast zijn veel Japanse scholen zijn erg competitief als gaat om hun bukatsu. Hierdoor ontstaan lange, zware trainingsdagen dat het weekend van de scholier kan opslokken.

Een Bukatsu op hoge(re) scholen hebben strengere regels als die van de middelbare. Op de hoge school wordt bijvoorbeeld bij honkbal verwacht dat de jongens hun hoofd scheren. Een geknipt kapsel wordt niet getolereerd.

Tevens wordt kaalscheren gebruikt als straf als je meerder keren te laat bent gekomen voor je training. Kom je hierna nog steeds te laat? Dan kan de straf over je team worden doorgetrokken en loopt de hele club met een kaalgeschoren hoofd rond. Ook dit zie je tegenwoordig overigens steeds minder voor komen.

Foto: Pxhere


Moeite met seishin kyōiku

De keerzijde van Bukatsu is, dat de tiener wordt klaargestoomd voor de volwassen Japanse samenleving. Het kind leert correcte etiquette te gebruiken voor de bestaande hiërarchieën in bedrijven. Zo toont het aan dat het kan samenwerken met andere in een team.

Voor de term van dit “klaarstomen” wordt verwezen naar seishin kyōiku: het onderwijzen van de geest. Geïntroduceerd sinds de Meij-periode, beschrijft het dat men door het ervaren van moeilijke en zware tijden tijdens de jeugd, kan opgroeien tot een betere volwassenen.


Kitakuba

Je vraagt je dan wellicht ook af waarom zoveel mensen lid worden van een club, als er zoveel mee gemoeid gaat. Vooral omdat het niet officieel verplicht is om deel te nemen. Maar hoewel het niet in de regels staat, is het in de praktijk zo goed als verplicht door de sociale druk die er mee gemoeid gaat. Het wordt vanuit sociaal oogpunt vrijwel opgelegd door de maatschappij.

Mede door de druk en workload van deze clubs kan niet elke student met al deze naschoolse activiteiten omgaan. Het verlaten van een club, of je niet inschrijven is een grote “breuk” met de sociale verwachting en kan er voor zorgen dat iemand sociaal gezien buiten de boot valt.

Dit kan leiden tot vereenzaming, overmatige stress en slechte gezondheid. Deze “naar huis-gaan”- studenten worden kitakubu genoemd. Als kitakubu kan je gezien worden als iemand die geen doel in het leven zoekt en waarschijnlijk op een latere leeftijd niet veel waarde zal toevoegen aan de maatschappij.


Belasting en geweld

Mede hierdoor zijn de clubs niet altijd alleen maar lol en leukigheid. Ook voor de begeleiders van deze club. Vaak worden leraren de aangewezen adviseurs van een willekeurige bukatsu. Velen hebben geen ervaring of affiniteit met de clubactiviteit en moeten vrije tijd opgeven om de scholieren te kunnen coachen.

Het zelf rondbrengen van de clubleden naar eventuele competities of conventies hoort bij de standaard verwachtingen die worden opgelegd aan de begeleider. Deze extra belasting en verantwoordelijkheden voor leraren en senior scholieren heeft vaker geleidt tot agressief gedrag tegenover.

Dit gedrag werd vroeger geaccepteerd om dat het zou worden uitgevoerd “met goede bedoelingen” voor de ontwikkeling van de scholier. Tegenwoordig wordt dit soort gedrag niet meer getolereerd en zal de persoon in kwestie direct worden ontslagen of geschorst.

Nieuwe vorm

De continue dalende geboortecijfers van de laatste decennia ´s dragen niet bij aan het vinden van nieuwe leraren. Dit is een reden waarom Japan aan het kijken is om Bukatsu niet meer onder te brengen op scholen, maar het in beheer te laten nemen van de plaatselijke gemeentes of gemeenschappen.

Mede door de veranderende maatschappij en andere verwachtingen en levensstijlen van de jongere van nu zie je deze verschuiven steeds vaker plaatsvinden. Zo worden in sommige gebieden de sportactiviteiten van verschillende scholen al samengevoegd. Dit vergroot de verdere sociale interactie met studenten.

Ook zouden al deze verplichtingen ervoor zorgen dat er te weinig ruimte overblijft voor de jonge kinderen en tieners om zichzelf in eigen vrijheid te ontwikkelingen. Deze discussie wordt echter nog veelal genegeerd, het groepsbelang gaat vaak nog voorop.

Hoe de bukatsu zich dan ook verder zullen gaan ontwikkelen in de moderne tijden laat nog even op zich raden! Vooralsnog zullen de schoolclubs ongetwijfeld nog een belangrijk onderdeel blijven in het leven van Japanse tieners!

Bronnen: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9
Coverfoto via Wikimedia. Foto door Douglas P Perkins
Kurimu
belle.fleurs@hotmail.com

Kurimu is een Japan cultuur- en subcultuur superfan. Kawaii-lover. Calpis-verslaafde. Echte ontdekker, eerlijk, en soms té nieuwsgierig. Vleugje ondeugend met een toefje dapper.

Geen reactie's

Geef een reactie