15 okt Eet jezelf naar de 100 met de Japanse keuken!

In Nederland kun je toch wel zeggen dat de standaard Hollandse avondmaaltijd bestaat uit aardappelen, groente en vlees met eventueel nog een bakje yoghurt of vla als toetje. Tel daar onze stroopwafels, dropjes en snacks uit de muur bij op en al snel kom je op een gemiddelde calorie inname van 3.000kcal per dag. Een aardig verschil met Japan, waar de gemiddelde calorie inname rond de 2.800 ligt en de standaard Japanse avondmaaltijd bestaat uit miso soep (vaak met tofu), rijst, groenten,vis en als toetje een kop groene thee.

Japan, het gezondste land?

Misschien lijkt dit niet zo heel belangrijk maar het Japanse volk heeft de hoogste levensverwachting ter wereld; 86 jaar voor vrouwen en 79 jaar voor mannen, tegenover respectievelijk 82 en 76 voor mannen in Nederland.

Daarnaast zijn ze ook nog eens één van de slankste volken ter wereld. Hart- en vaatziekten en kanker komen er bijvoorbeeld veel minder vaak voor en nog geen 5% van de bevolking heeft (zwaar) overgewicht. Volgens experts heeft dit vooral te maken met de Japanse keuken en het dieet van de Japanners.

Rijst en vis

Vooral rijst en vis spelen een veel grotere rol in het Japanse dieet dan bij ons; de gemiddelde Japanner eet ongeveer 500 gram vis per dag, tegenover slechts 100 gram vis per dag in Nederland. Erg jammer want juist in vis zitten veel goede voedingstoffen zoals omega 3. Ook met groente weten ze in Japan wel raad; tot vijf keer meer groente eten ze! Bij voorkeur gestoomd, gewokt, of zelfs even in de oven klaargemaakt. Een andere manier dan hier, waar vrijwel alle groenten (tot snot) worden gekookt.

Natuurlijk hebben we dan ook nog de rijst; de basis is van elke Japanse maaltijd. Het Japanse woord voor rijst (‘gohan/米’) kun je vrij letterlijk vertalen naar ‘eervol voedsel’. Het is al eeuwen lang niet alleen een belangrijk onderdeel van de Japanse maaltijden maar in de samoerai tijd werd rijst zelfs gebruikt als een betaalmiddel.

Over het algemeen bestaat bijna de helft van een Japanse maaltijd dan ook uit rijst aangevuld met één of meerdere bijgerechten zoals dus vis, miso soep en groenten. Afgesloten met een heerlijk luchtig toetje van Japanse groene thee (pudding) zorgt het al met al voor een behoorlijk gezonde maaltijd.

Eet jezelf naar de 100?!

Een uitzondering op deze ‘standaard’ Japanse maaltijd is wat ze eten op het Japanse eiland Okinawa, wat overigens ook het eiland is met de meeste honderdjarige mensen ter wereld.

De mensen daar eten gemiddeld tot zo’n 20% minder calorieën dan de gemiddelde Japanner, krijgen veel minder suikers en vetten binnen, eten ze vrijwel geen vlees, eieren en melkproducten, en misschien wel het meest opmerkelijke: eten ze veel minder rijst en vis dan de andere Japanners. Daarentegen eten ze wel ontzettend veel groenten en fruit, zeevruchten, tofu, en de grote favoriet: zoete aardappel.

Inmiddels is deze levenswijze zo beroemd geworden dat er tal van experts zijn die beweren dat dit de meest gezonde manier om te eten is, met name op de lange termijn.

Elk pondje gaat door het mondje

Buiten wat ze er precies eten gaat het ook om de insteek waarmee het eten bereid en gegeten wordt. Zo is de presentatie en “schoonheid” van het eten in Japan bijna net zo belangrijk als de smaak. Een lekker door elkaar geprakt zooitje, zoals onze stamppotten er vaak uit zien, zul je daar dan ook niet snel op je bord terecht zien komen.

Dat niet alleen, de porties zijn ook een stuk kleiner dan dat je hier tegenkomt. Dit heeft vooral te maken met het Japanse gezegde “hara hachi bun me” wat zoiets betekent als “eet tot je bijna vol zit”. Dus geen all-you-can-eat vreetpartijen maar beheerst eten en genieten van elke hap.

Doordat je niet alles in één keer naar binnen hapt geef je, je lichaam de kans om zelf aan te geven wanneer het vol zit. Hierdoor ben je veel minder snel geneigd om maar door te blijven eten en krijg je “gezondere” porties binnen.

Kleine stappen, groot resultaat

Wil jij dus net zo gezond worden, en net zo lang leven als de gemiddelde Japanner? Dan is het hoogtijd om je speklapje in te ruilen voor een flink stuk zalm, je aardappels te vervangen voor een kom rijst en toch echt je boterham met kaas en je glas melk wat vaker te laten staan!

Neem het allemaal wel met een korreltje zout en een flinke portie gezond verstand want behalve een dieet spelen natuurlijk nog veel meer dingen een belangrijke rol bij je gezondheid. Zo zijn je natuurlijke aanleg ontzettend belangrijk, je bewegingspatroon en ga zo maar door.

Wat in ieder geval duidelijk is, is dat de Japanse keuken en de manier waarop men in Japan naar eten kijkt en ermee omgaat, behoorlijk verschilt met Nederland en dat het gaan kwaad kan om te kijken hoe ook jij bijvoorbeeld hara hachi bunne kunt toepassen als je weer een bezoekje aan een all-you-can-eat buffet brengt.

Bron: 1, 2, 3, 4, 5.

Coverfoto: Japans ontbijtje. Foto door Papadont.

Dit artikel – Eet jezelf naar de 100 met de Japanse keuken! – verscheen voor het eerst op 15 oktober 2014 en is voor het laatst geüpdatet op 15 oktober 2018.