Fudō: de vijandverschrikker

Een kalme uitstraling. Een vriendelijk ogend handgebaar. Een stoïsche glimlach, even geheimzinnig als die van Mona Lisa. Dat zijn de kenmerken waar we aan denken bij Boeddhistische beelden. Van die monnikachtige types, zoals Jizō Bosatsu. Maar als je in Japan bent, kan je zelfs in een tempel nogal wat onaardige types tegenkomen! Bijvoorbeeld Fudō Myō-ō, met zijn dreigende blik en vlammenkrans. Maak kennis met 不動 – “de Onbeweeglijke”.

Opperkoning

Ācalanātha (zijn oorspronkelijke naam) is waarschijnlijk een van de meest herkenbare figuren van het Boeddhistisch pantheon in Japan. In tegenstelling tot alle rust en vrede die de beelden van boeddha’s en bodhisattva’s uitstralen, heeft hij een scheve grijns op z’n gezicht, waarbij één tand omhoog wijst en de ander omlaag. Net als zijn boze ogen. Ondanks de afwezigheid van een kroon, is Fudō een zogenaamde 明王 myō-ō of “wijsheidskoning”. Niet omdat hij zelf zo slim is, maar als afgevaardigde van de Universele Boeddha, Dainichi. In totaal zijn er vijf van zulke Koningen, die ieder de wacht houden bij een windrichting, met Fudō als het centrum.

Met een zwaard in de rechterhand en touw in de linker, staat of zit hij onverplaatsbaar op een rots met een vlammenzee om zich heen. Deze attributen gebruikt hij om onwetendheid weg te snijden, passies te bedwingen, en verlangens weg te branden… Ook de andere vier Koningen zijn vaak gehuld in spiritueel “zuiverende” vlammen. De myō-ō beschermen mensen namelijk niet alleen tegen kwade invloeden van buitenaf, maar juist ook tegen het kwaad in de menselijke geest zelf. Hun specialisme is het uitbannen van de hebzucht die ons ervan weerhoudt verlichting te bereiken. “Tough love” dus.

Myo-o: de grote vijf boeddhistische wijsheidskoningen [Fudo in het midden]
de Vijf Grote Wijsheidskoningen, met in het midden Fudō Myō-ō

Oorspronkelijk waren deze afschrikwekkende figuren trouwens Hindoeïstisch, totdat verschillende boeddhistische stromingen het groepje importeerden. Vooral bij de esoterische scholen zoals Shingon en Tendai zijn ze populair. Dat zijn scholen waarbij de nadruk ligt op rituelen, met mudra (handgebaren) en mantra (spreuken). Ergens in de 9e eeuw werden de myō-ō geïntroduceerd in Japan, waar de ’teamleider’ al snel een eigen cultstatus kreeg. Hij is dan ook de enige niet-boeddha of bodhisattva die beschermheilige is geworden van een dierenriemteken, namelijk de Haan.

Bonus buddies

Hoewel Fudō solo al best bad-ass is, heeft hij soms nog wat gezelschap. Dan wordt hij bijgestaan door twee ‘jongelingen’ genaamd Kongoro en Seitaka. Die zijn er om extra spullen te dragen, zoals een knuppel, lotusknop, of rol met heilige teksten. Heel soms zijn het acht hulpjes, maar dit groepje van drie – de zogehete 不動三尊 (fudō sanzon) – is het bekendst. Dus als je in een tempeltuin drie stenen onder een waterval ziet staan (één grote, twee kleine), is dat waarschijnlijk neergezet met deze drie in gedachten.


Watervalrituelen

Op het eerste gezicht is Fudō Myō-ō duidelijk een heethoofd. Toch vind je zijn standbeelden regelmatig bij of onder watervallen. Klinkt tegenstrijdig, maar daar zijn een aantal goede redenen voor. Een bijzondere verschijningsvorm van deze wijsheidskoning is namelijk als draak, gewikkeld om een groot zwaard. En in tegenstelling tot Europese mythologie zijn draken in Azië echt waterdieren. Zij heersen over de diepe zeeën, meren en rivieren, tot en met de wolken en de regen. Fudō’s uitzonderlijke vermogen om hevige verlangens te kalmeren omvat dus het bedwingen van letterlijke stormen en golven. Die variant wordt daarom “namikiri (golfsnijdende) Fudō” genoemd.

Daarnaast heeft hij een centrale rol bij Shugendo; een oude shinto-boeddhistische beweging, wiens leden zich in de bergen bezig houden met strenge fysieke en mentale training. Zij geloven dat je daarmee bovennatuurlijke krachten kan krijgen – als je het goed doet. Bij één zo’n ritueel is het de bedoeling dat gelovigen onder een waterval gaan staan (soms vastgeklampt aan een ketting) terwijl ze de mantra van Fudō opdreunen. Hét toonbeeld van standvastigheid. De spreuk, in combinatie met het vallende water, reinigt de persoon dan van binnen en buiten.

Bonusweetje: “waterval” wordt in kanji geschreven als 滝. Dat bestaat uit een waterelement氵en een draak 竜 !

Mantra

Kun jij nog wel wat extra kracht gebruiken, of zoek je een Aziatische Aartsengel die je ware vijanden (verlangens en onwetendheid) komt verdrijven? Bidt dan het volgende:

なーまくさーまんだー さらなんかん

nā ma ku sā man dā sa ra nan kan


En voor wie het drievoudige nodig heeft:

のうまくさんまんだばさらだんせんだん。まかろしゃだ。そわたやうんたらたかんまん。

NŌ MA KU SAN MAN DA BA SA RA DAN SEN DAN MA KA RO SHA DA SO WA TA YA UN TA RA TA KAN MAN

BRONNEN: [1], [2], [3]

Steven
japangids.info@gmail.com

Steven is een parttime reisleider en leraar Japans met een grote passie voor de taal, geschiedenis en religies. Doet ook graag aan kalligrafie en vertaalt daarvoor o.a. Nederlandse namen naar kanji, via www.japan-gids.info. Hij houdt daarnaast (misschien net iets te) van gamen, pizza en sake.

Geen reactie's

Geef een reactie