08 jan Interview met Ningen Isu: “We willen vaker buiten Japan optreden”

Ningen Isu zit in de lift. De laatste jaren is er steeds meer internationale aandacht voor het trio uit Aomori. Eind februari komt de band zelfs voor het eerst naar Europa, voor twee shows in Duitsland en een in Engeland. En dat terwijl het debuutalbum van de band al dertig jaar oud is. Hoog tijd dus om even bij te praten met zanger/gitarist Shinji Wajima, met bijdragen van zanger/bassist Kenichi Suzuki en zanger/drummer Nobu Nakajima.

De internationale aandacht voor Ningen Isu is niet onopgemerkt gebleven. Sinds kort staan er Engelse ondertitels bij hun video’s op YouTube en de eerste Europese concerten zijn nu dus ook een feit. “We waren ons vanaf het begin al bewust dat we een erg Japanse band zijn voor publiek in het buitenland”, aldus Wajima. “Doordat we uitsluitend in het Japans zingen, traditionele Japanse elementen in onze sound hebben en onze visuele aanpak ook erg Japans is. Wel zijn we altijd blijven hopen dat we ook buiten Japan gewaardeerd zouden worden.

Ons volgende doel was om buiten Japan op te treden. Omdat de reacties op de video van Mujo no Scat zo goed waren, was er eindelijk iemand die ons kon helpen met internationale optredens. Toen we in 2013 en 2015 op Ozzfest Japan stonden, hadden we al het idee dat we buiten Japan meer erkenning zouden krijgen. De laatste tijd merkten we dat steeds meer buitenlanders naar onze muziek luisterden. Daarom hebben we ook de Engelse vertalingen aan YouTube toegevoegd. We hebben het tegenwoordig drukker dan ooit. Het is nog nooit zo goed met onze muzikale carrière gegaan als nu.”

Nieuwe jeugd

Ook niet onbelangrijk is de kwaliteit van ‘Shin Seinen’, het onlangs verschenen 21e studioalbum van Ningen Isu. De titel betekent “nieuwe jeugd” en zo klinkt de band ook op het album. “We vieren ons dertigste jubileum met dit album en we wilden een titel die daarbij paste”, licht Wajima toe. “Onze bandnaam Ningen Isu (‘De Menselijke Stoel’) is de titel van een verhaal van Edogawa Ranpo. Die debuteerde in een tijdschrift dat ‘Shin Seinen’ heette. We konden veel inspiratie halen uit het verhaal in dat tijdschrift (‘Ni-Sen Doka’ of ‘De Twee-Sen Koperen Munt’). Voor een jubileumalbum was er geen betere titel mogelijk. Simpel gezegd: we hadden nog steeds dezelfde gevoelens als toen we ons debuutalbum maakten. En we wilden doorgaan met nummers die zo vreemd zijn als Ranpo’s verhaal in ‘Shin Seinen’.”

Teksten zijn dan ook erg belangrijk voor Ningen Isu. “Een tekst brengt het nummer tot leven”, aldus Wajima. “Met alleen de muziek is het nummer nog een lege huls. De tekst geeft het een betekenis. Toch is de zanglijn van het nummer net zo belangrijk om de tekst uit te drukken. Daar kan stilte een essentiële factor in zijn. Japanners zijn naar mijn idee goed in het uitdrukken van eenzaamheid en stilte. Die stop ik dan ook bewust in onze nummers.”

Tienerjaren

Opvallend aan Ningen Isu is de wisselwerking tussen de traditioneel aandoende Japanse teksten en de behoorlijk Brits aandoende hardrocksound van het trio. “Toen ik een jonge jongen was, was er veel rockmuziek op de radio en in de platenzaken”, vertelt Wajima. “De meeste jongens en meiden luisterden naar Japanse pop, maar er waren er ook die vonden dat rock de coolste muziek ter wereld was. Suzuki en ik waren twee van dat soort jongens. Op de middelbare school kwamen we bij elkaar in de klas en begonnen we een band. Als ik vandaag de dag met Suzuki speel, krijg ik nog steeds dat frisse gevoel van mijn tienerjaren.

Ons concept was van het begin af aan om Japanse teksten te combineren met de Britse hardrocksound uit de jaren zeventig die we zo mooi vonden. We hebben wel invloeden van Japanse artiesten, voornamelijk folkzangers, maar eigenlijk alleen als het op teksten aankomt. Onze sound is vrijwel volledig beïnvloed door westerse hardrock. Verder besloten we om Japanse kleding te dragen in plaats van typische heavymetalkleding, omdat ik het idee had dat die niet bij onze lichaamsbouw paste. Dat is allemaal onveranderd gebleven in de afgelopen dertig jaar.”

Ongebruikelijk

De traditionele Japanse kleding is door de jaren heen een handelsmerk van de band geworden. “Dat hoort bij het concept van de band”, beaamt Wajima. “Ik draag een traditionele, simpele kimono. Maar omdat niemand in Japan tegenwoordig nog een kimono draagt in het dagelijks leven, ziet het er alsnog ongebruikelijk uit.” Suzuki drukt zijn podiumoutfit nog simpeler uit: “Een evil monnik. Een monsterlijke monnik.”

“En ik draag een Koikuchi shirt en dobo broek zoals Japanse handwerklieden die op Japanse festivals droegen”, aldus Nakajima. “Door deze exclusieve Japanse kleding te dragen, beeld ik me een stijlvolle man in zoals je die op dat soort festivals tegenkomt. En een pompadourkapsel met bijpassende zonnebril zijn gewoon mijn favoriete stijl.”

Waardering

Het is indrukwekkend hoelang Ningen Isu al in dezelfde bezetting speelt. Wajima en Suzuki zitten er zelfs al vanaf de oprichting bij. “Suzuki en ik kennen elkaar door en door”, knikt Wajima. “Nobu kwam er zo’n vijftien jaar geleden bij. Hij was ongeveer net zo oud als wij en hij luistert naar dezelfde muziek. Er is zelfs een tijd geweest dat we alle drie in dezelfde buurt gewoond hebben. Met andere woorden: we hebben drie verschillende persoonlijkheden, maar onze wortels zijn hetzelfde. Door samen in een band te spelen hebben we het gevoel dat we samen jong blijven.”

Toch was het niet altijd even makkelijk. Omdat Ningen Isu uit het redelijk afgelegen Aomori komt, heeft de band niet altijd aansluiting met de rest van de Japanse muziekindustrie kunnen vinden. “Aomori is een van de meest landelijke gebieden van Japan”, aldus Wajima. “We hebben ook nooit verborgen dat we daarvandaan komen. Sterker nog: we hebben het actief in onze muziek gestopt. Ik denk dat we daarom het nostalgische gevoel van het oude Japan in de muziek hebben kunnen verwerken. Dat maakte ons uniek, maar het verkocht niet heel goed.

De moeilijkste periode was van eind jaren negentig tot rond 2010. Vooral economisch gezien. De albumverkoop liep niet goed, dus we hadden een baan naast de band nodig. Wel is het zo dat we daardoor de waardering van onze fans en de plezier in het muziek maken nog meer hebben leren waarderen.”

Methode

Alle drie de leden van Ningen Isu zingen. De verklaring hiervoor is volgens Wajima heel simpel: “Wie met het hoofdidee voor het nummer komt zingt hem ook. Dit is omdat ieder nummer uit het hart van de componist komt. De meest natuurlijke keuze is om diegene het nummer dan ook te laten zingen. Ieder bandlid komt namelijk met ideeën voor nummers. Meestal zijn Suzuki en ik dat.

Meestal komt de muziek eerst. Maar ik schrijf de nummers meestal wel met een bepaald beeld in gedachten. Ik besluit bijvoorbeeld dat een verhaal van Lovecraft het thema van een nummer wordt, zodat ik dat gevoel kan gebruiken om het nummer mee op te bouwen. In plaats van losse riffs neem ik dan ook meestal een simpele compositie mee. Suzuki selecteert altijd zorgvuldig zijn riffs, zodat het startpunt van de nummer een stel coole riffs is.

Wie het nummer ook schrijft, onze methode is meestal hetzelfde. Zodra de compositie af is, voegen we er een zangmelodie aan toe en aan het einde volgt er een tekst die bij die noten past.”

Nieuwkomers

En nu komt Ningen Isu dus voor het eerst sinds hun oprichting in 1987 naar Europa. “Het is een kwestie van timing”, zegt Wajima. “We wilden niet zomaar voor een optreden naar het buitenland gaan. Het doel is om meer buiten Japan op te treden. We realiseren ons dat we daar nieuwkomers zijn. Het is onze eerste keer in Europa, dus we willen echt ons best doen. We zoeken de nummers die we spelen zorgvuldig uit en willen die zo goed mogelijk spelen. De wortels van onze muziek liggen in westerse rock, dus die wil ik wel eer aandoen.”

“Als je van hardrock uit de jaren zeventig houdt willen we je graag uitnodigen om ons live te komen zien”, vult Suzuki aan. “Daarnaast hoop ik dat je van onze Japanse invloeden geniet. We beloven je een ervaring die je nog nooit eerder hebt gehad.”

Bijna alle albums van Ningen Isu staan namelijk op Spotify en iTunes. Ook in Europa. We vroegen de band naar welk werk nieuwkomers het beste kunnen luisteren. “Half december komt onze best-of ‘Ningen Isu Meisaku Sen Sanju Shunen Kinen Best Ban’ uit”, aldus Wajima. “We hopen dat onze buitenlandse fans daarnaar gaan luisteren. Er staan Engelse vertalingen van de teksten in het CD-boekje. Natuurlijk ook ons nieuwste album ‘Shin Seinen’. Volgens mij zijn we erin geslaagd om de jeugdige, duistere sfeer van ons debuut daarop te vangen. ‘Kaidan Soshite Shi to Eros’ (2016) is een solide conceptalbum dat specifiek op angstaanjagende muziek gericht is. En ons debuut ‘Ningen Shikkaku’ (1989), simpelweg omdat het een duidelijke indicatie is van wat we willen doen.”

Tourdata: Lido Club, Berlijn (19 februari), Zeche, Bochum (20 februari), Camden Underword, Londen (21 februari).