13 mrt Inu-Oh | Interview met Masaaki Yuasa

INU-OH is de nieuwste film van regisseur Masaaki Yuasa. Tijdens het International Film Festival Rotterdam (IFFR) 2023 mochten wij kort met hem spreken over zijn nieuwste film INU-OH.

In deze film wekt Yuasa de verloren geschiedenis van het oude Noh-theater weer tot leven. De film vertelt het verhaal over de blinde biwa speler Tomona die de misvormde Inu-Oh ontmoet. De twee worden snel vrienden en gebruiken muziek en dans, gebaseerd op Noh-theater, om de vergeten verhalen uit de geschiedenis te vertellen.

Masaaki Yuasa

Masaaki Yuasa is onder andere bekend om zijn wilde, vrije stijl. Terugkerende thema’s als transformatie, zelfexpressie en liefde zijn exemplarisch voor Yuasa’s oeuvre – aangevuld met een animatiestijl die kenmerkend de voorkeur geeft aan beweging en emoties die zowel authentiek als echt aanvoelen.

In series als The Tatami Galaxy (2010) of Keep Your Hands Off Eizouken! (2020), evenals films als Lu Over the Wall (2017) of Ride Your Wave (2019), Yuasa’s filmmaken combineert het surreële met het schattige, het sociaal bewuste met fantasieën, het visueel verbluffende experimentele met het verhalende klassieke.

En met groot succes! Zijn film Ride Your Wave (2019) won de prijs voor beste animatiefilm op het Sitges International Fantastic Film Festival 2019. Daarnaast heeft hij nog diverse spraakmakende anime series geproduceerd waaronder Ping Pong the Animation (2014), DEVILMAN crybaby (2018) en Japan Sinks: 2020.

Deze laatste won in 2020 nog de juryprijs voor een tv-serie op Annecy International Animation Film Festival. Ook ziijn nieuwste film, INU-OH (2021), won eerder al de Special Distinction Prize for a feature film op het Bucheon International Animation Film Festival.

Vrije interpretatie

Ook in INU-OH is zijn stijl onmiskenbaar aanwezig, ondanks de nu meer traditionele setting. INU-OH speelt zich af in het 14e eeuwse Japan en haalt zijn inspiratie uit Hideo Furukawa’s moderne vertaling van het klassieke heldendicht The Tale of the Heike.

Alhoewel de film inspiratie haalt uit het oude Noh-theater is het niet altijd makkelijk om de elementen daarvan te integreren in een film. “Hetgeen wat is overgeleverd is erg weinig en geeft een beperkt beeld. Ik heb de geschiedenis van Noh geïnterpreteerd op basis van de muziek. Ik heb mijn eigen mengsel gemaakt van de dans en muziek,” aldus Yuasa.

Maar tussen de vele dans en muziek zit er een belangrijke boodschap in het verhaal. Want boven al is INU-OH is een fim over verloren stemmen in de geschiedenis. Het is een perspectief dat Yuasa graag verder wil uitlichten in zijn werk: “Ik ben altijd wel geïnteresseerd geweest in mensen te laten zien die anders niet gerepresenteerd worden. Ik ben benieuwd naar hoe mensen destijds leefden ondanks dat daar weinig van op papier staat.”

Historische context

Het Noh-theater is ook in Japan geen alledaagse verschijning meer. Lang niet elke Japanner gaat er regelmatig heen of heeft het überhaupt live gezien. Het is dan ook geen gangbaar onderwerp en heeft de nodige tijd en aandacht van Yuasa gevraagd. Hier vielen hem ook een aantal bijzondere dingen op. “Ik ben een aantal keer naar het huidige, modern Noh-theater geweest en zag dat mensen soms in slaap vielen. Het is erg traag, maar het wordt juist geaccepteerd dat je in slaap dommelt terwijl je allerlei dingen ziet op het toneel. Ik heb gehoord dat in de tijd van Inu-Oh het Noh-theater 3x zo snel was als dat het nu wordt uitgevoerd. Het was veel dynamischer,” verklaart Yuasa.

Bij deze film ga je in geen geval in slaap vallen! Je hoeft ook geen ellenlange geschiedenis les te verwachten, of bang te zijn die je zonder context en kennis over het Noh-theater de film niet begrijpt. Hier is van begin tot einde rekening mee gehouden door de regisseur: “De periode waarin de film zich afspeelt is een ingewikkelde tijd in Japan, zelfs voor Japanners. Echter heb ik de film zo gemaakt dat het ook voor mensen die niet bekend zijn met de geschiedenis  interessant kan zijn om er naar te kijken en van te genieten.”

Rock ’n Roll

Vandaar dat Inu-Oh veel meer teruggrijpt op snelheid, dynamiek, en de “rock and roll” van nu. INU-OH wordt ook wel beschreven als een “rock-opera.” “Tomona en Inu-Oh zijn beide opstandige personages en daarom had ik het gevoel dat rock muziek uit de jaren 60/70 het beste bij ze zou passen. De inspiratie begon bij mij met de Beatles, Queen en Deep Purple, maar ik heb hier natuurlijk ook veel met muzikanten over gespard,” aldus Yuasa.

De muzikale invloeden en persoonlijke helden en favorieten van Yuasa komen hier duidelijk in naar voren. En hoewel er met traditionele instrumenten, zoals het snaarinstrument de biwa, wordt gespeeld is de rock and roll onmiskenbaar aanwezig. “Als ik denk aan een gitaarspel dan heb ik mijn achterhoofd het gitaarspel van Jimi Hendrix. 40 Jaar geleden werd er ook gitaar gespeeld en 1600 jaar geleden werd er op de biwa ook op een zelfde manier muziek gemaakt. Dat geldt voor zowel muziekinstrumenten als dans. Dat zit in mensen hun hoofd en daar komt de muziek uit voort. Waarschijnlijk is mijn ingeving van Noh iets geworden wat destijds niet bestond, maar wie weet bestond het destijds wel.”

Dat niet alleen alle composities zijn een wilde mix van allerhandere verschillende invloeden. Yuasa is bijzonder trots op deze manier van muziek combineren. “We hebben gekeken naar muziekinstrumenten uit de historische tijd uit Azië en hoe we die konden mixen met moderne instrumenten. In het eerste nummer hoor je een instrument uit Korea en in het derde nummer hoor je akkoorden van Bach.”

Choreografie

Het werk van Yuasa wordt over het algemeen gekenmerkt door een unieke animatiestijl waarbij vormen en kleuren in elkaar overlopen en soms haast psychedelische vormen kunnen aannemen. Dit is goed zichtbaar in bijvoorbeeld Devilman Crybaby. Of het kleurrijke, haast vloeibaar ogende werk uit Ride Your Wave. Ook in INU-OH is er gekozen voor weer een geheel eigen look-and-feel waarbij vooral de choreagrafie en bewegingen van de personages centraal moesten komen te staan.

Yuasa vertelt over het animeren van de choreografie in INU-OH. “Ik heb het zo gedaan dat aan het begin van de film de dans meer lijkt op street-dance is. Langzamerhand wordt de dans steeds klassieker en technischer zoals ballet. Aan het einde van de film is het heel stil en rustig, net zoals het zelf gaat in Noh-theater.

Een andere blik

Een andere opvallende stilistische keuze is de manier waarop de animatie veranderd afhankelijk van de persoon die we op dat moment volgen. Specifiek in scenes waarbij we door de ogen van Tomona kijken verandert de animatie. “Ik wilde een achtergrond maken die wat wazig is in een poging om te bedenken hoe blinde mensen zouden zien als ze naar muziek luisteren. Blinde mensen voelen heel veel aan en begrijpen dingen op een andere manier. Zij zien dingen in een andere vorm en dat probeer ik weer te geven,” vertelt Yuasa. Hierdoor krijgt het geheel een extra laag en wordt je nog dieper in de belevingswereld van de personages getrokken.

Van idee tot film

Door de gelaagdheid van de film, de aandacht voor details en het willen weergeven van zoveel verschillende emoties heeft het project een lange tijd geduurd. Zo noemt Yuasa dat er ruim 4 jaar tussen de eerste versie van het script en het eindproduct zaten. Om nog maar niet te spreken over de totstandkoming van het initiële idee en de eerste uitwerking ervan.

De grootste uitdagingen zaten hem echter niet in het verhaal, maar vooral in het animeren en matchen van de muziek. “De scenes waarin veel mensen tegelijkertijd praten kostte veel tijd. Met de zang was het ook lastig om de bewegingen van de monden tegelijk te laten lopen met de muziek. We zijn begonnen met het animeren en de liedjes kwamen later,” legt Yuasa uit. “Als de liedjes een nieuwe versie kregen dan moesten de tekeningen daar ook op worden aangepast. Het was lastig voor de muzikanten om zich in te leven met hoe de nummers zouden moeten worden, dus hebben we voor hun begrip eerst de beelden gemaakt.”

Op maat

Ditzelfde geldt voor de stemacteurs die hebben meegewerkt aan de film. Vooral de acteurs voor Inu-Oh en Tomona zijn niet alleen met zorg uitgekozen, het script is op sommige punten zelfs aangepast om nog beter gebruik te kunnen maken van de unieke kwaliteiten van de stemacteurs.

Yuasa vertelt hoe hij op de stemmen voor Inu-Oh en Tomona is gekomen. “Ik heb gezocht naar mensen die alles kunnen; performers die al konden zingen, dansen en acteren. Voor de rollen van Inu-Oh en Tomona heb ik de film wel een beetje moeten aanpassen aan de acteurs. Stemacteurs kunnen zich aanpassen en alles doen wat je wilt, maar voor deze film was meer nodig,” legt Yuasa uit.

De stemacteurs hebben op sommige stukken zelf gedanst en geacteerd, waarop animatie scenes zijn gebaseerd. Aangezien het geen professioneel getrainde dansers zijn, waren hun bewegingen daarom anders. Maar juist dit vond Yuasa een meer persoonlijke en geloofwaardige ’touch” aan het geheel geven. Zodanig dus dat hij op sommige punten het script naar hen heeft toegeschreven.

In de bioscoop

Yuasa kijkt positief op de receptie van de film tot nu toe. “Ondanks dat het best een moeilijke film vanwege het historisch perspectief is Inu-Oh goed ontvangen. Ik hoop dat mensen plezier kunnen hebben aan verhaal van minder dan 600 jaar geleden in combinatie met moderne muziek.”

Als laatst wil Yuasa nog wat vertellen aan het Nederlandse publiek. “Ik heb de film niet gemaakt met het idee dat het publiek de historische context compleet gaat begrijpen, maar dat is niet belangrijk. Ik hoop dat mensen kunnen genieten van de film, zeker de tweede helft van de film wat net lijkt op een concert. Misschien is het leuker om naar naar de film te gaan als je iets meer begrijpt over de historie, maar je kan ook en aantal keer de film bezoeken in de bioscoop zodat het duidelijker wordt,” zegt Yuasa lachend.

De Nederlandse première van INU-OH is op donderdag 16 maart. Ga voor tijden en tickets naar jouw bioscoop. Kijk voor meer informatie op de facebookpagina van Periscoop Anime of bij jouw lokale bioscoop. Veel kijkplezier!