Japanse Bobtail (stompstaart) Kat

Na de Akita Inu en de Shiba Inu behandeld te hebben, kunnen we de kattenliefhebbers natuurlijk niet in de steek laten. Daarom dit keer een typische Japanse kat in de spotlights: de Japanse bobtail! Een zijdezachte kat die goed in sport is, zich perfect thuis voelt binnen een gezin, en ook nog eens symbool staat voor geluk! Het meest kenmerkende aan deze bijzondere kat is de staart. Deze is namelijk erg kort, vaak nog geen 10cm lang, en vandaar ook de naam “stompstaart”.

Kat als gelukssymbool

Niet alleen heeft de kat een lange geschiedenis in Japan, het is ook nog een belangrijk symbool geworden! Want ken jij de Maneki Neko, ook wel de gelukskatten genoemd? Beeldjes van de witte kat met het wenkende potje zul je vast wel eens bij de bij de ingang van een Aziatische winkel/restaurant of hebben gezien. Het is een symbool voor geluk en welvaart en het “verwelkomen” van voorspoed. Dit beeld is niet zomaar ontstaan maar is volgens sommige legenden afgeleid van de Japanse bobtail (stompstaart).

Dit zou komen door een man die eeuwen geleden deze kat als huisdier had. Volgens verhalen begon zijn kat hem plotseling hevig te wenken en toen de man een paar stoppen naar voren deed om naar de kat te lopen viel er op de plek waar hij net zat een zeer grote tak naar beneden. Een tak die hem makkelijk had kunnen doden! Hierdoor kreeg de kat al snel een speciale status en is het vandaag de dag nog altijd een geliefd huisdier en inspiratie voor velen, zelfs voor Hello Kitty!

Herkomst Japanse stompstaart

Niemand weet precies hoe en wanneer de Japanse bobtail  in Japan “neerstreek”. Men vermoed dat ze al zo’n 1000 jaar geleden met boeddhistische monniken terecht zijn gekomen in Japan. Zij hielden de katten vaak om te zorgen dat ongedierte niet aan de vellen rijstpapier zouden gaan knagen.

Ook weten we dat ze al rond 1600 werden gebruikt als muizenjagers ten tijden van een zware plaag die een groot gevaar vormde voor de zijdehandel. Vanwege de plaag werd het verboden om zelf nog een kat te houden of kopen maar moesten ze allemaal losgelaten worden om de muizen vrij te kunnen vangen. Hierdoor veranderde de stompstaart kat langzaam in een soort straatkat en mengde zich veel met andere katten. Toch bleef de soort met haar kenmerkende staart voortbestaan.

Ukiyo-E print uit begin 19de eeuw met Japanse bobtails. Door Utagawa Toyokuni.
Ukiyo-E print uit begin 19de eeuw met Japanse bobtails. Door Utagawa Toyokuni.

Dit is ook te terug te lezen in het DNA van deze katten. Leslie Lyons, een wetenschapper die kattengenetica studeert aan de universiteit in California heeft met collega’s het DNA van 22 stompstaart katten van over de hele wereld verzamelt om een poging te doen de historie van de Japanse stompstaart te achterhalen, maar er zitten inmiddels zoveel verschillende invloeden in dat het niet meer te traceren is.

Overigens is er ook een nogal lugubere legende over het ontstaan van dit ras. Zou zo er ooit een kat zijn geweest wiens staart in brand vloog. Hierop renden hij in paniek door het dorp en zorge ervoor dat alles afbrandde. Om te voorkomend dat dit ooit nog zou gebeuren besloot de keizer dat alle staarten van de katten verwijdert moesten worden.

Kenmerken Japanse stompstaart

Ondanks dat er meerdere stompstaart-achtige katten voorkomen ter wereld zijn de meest bekende de Amerikaanse stompstaart en Japanse stompstaart. Het meest herkenbare punt van dit elegante dier is natuurlijk de staart, of beter gezegd; het bijna missen ervan. Door het fokken en genetische mutaties heeft de Japanse stompstaart kat geen staart meer. Slechts een klein bobbeltje van een paar centimeter lang (maximaal zo’n 10cm) dient als complete staart.

Hoewel erop lijkende katten zoals de Manx en Amerikaanse stompstaart vele gezondheidsproblemen hebben zoals open rug, heup- en pelvisproblemen, heeft de Japanse stompstaart vrijwel geen genetische ziekten. Een ander bijzonder verschil is ook dat het gen dat zorgt voor deze staartmutatie bij de Amerikaanse kat dominant is en bij de Japanse recessief. Dit betekent dat je alleen een “echte” Japanse stompstaart kunt krijgen als beide ouders dat ook zijn.

Afbeelding via PetInsurance.
Afbeelding via PetInsurance.

Buiten de staart zijn er nog meer unieke kenmerken van de Japanse stompstaart. Vergeleken met de Amerikaanse stompstaart is de Japanse kat lichter, langer, en eleganter en leeft hij gemiddeld zo’n 2-3 jaar langer. En hebben ze een kenmerkend kopje, dat volgens sommige bestempeld wordt als “Aziatisch” vanwege de smalle kin en ovale ogen. Ook kenmerkend voor de ogen is het hoge percentage Japanse stompstaarten met heterochromie. Dit is de officiële benaming voor het hebben van twee gekleurde ogen iets wat je vaker ziet in katten maar zelden zo veel als bij dit ras. Het gaat dan ook bijna altijd om één zilveren/blauwe oog en één gouden/gele oog.

De vacht kan zowel lang- als- kortharig zijn en komt voor in solide zwart, rood, wit en blauw. Maar ook een gevlekte vacht of zoals ze het in Japan noemen een mi-ke (3-kleurenvacht) komt voor. Groot voordeel is dat de vacht zeer glad en zijdezacht is en vrijwel nooit klit. Deze is daarom dan ook makkelijk te onderhouden.

Persoonlijkheid Japanse stompstaart

Zoek je een lekker, luie schootkat? Dan is de Japanse stompstaart geen beste keuze. Ze zitten namelijk bomvol energie, zijn erg speels en wonder-boven-wonder zijn ze gek op water! Daarentegen is het een uitstekende kat voor een gezin en voelen ze zich prima thuis in een grote familie. Ze zijn erg gericht op mensen en zullen zich graag met je activiteiten bemoeien. Of het nou gaat om samen tv-kijken, een boek lezen, of meelopen naar de deur als de bel gaat, de Japanse stompstaart zal zich aan je zijde scharen!

Het zijn echte avonturiers die ook nog eens erg lenig zijn en goed kunnen springen. Daarbij kun je ze relatief makkelijk trainen en doen ze dan ook vaak mee aan behendigheidswedstrijden en kun je ze allerlei kunstjes aanleren.

Bijzonder is ook dat de Japanse stompstaart een echte “prater” is en graag het gesprek met je aan gaat. Als één van de weinig soorten “spreekt” deze kat namelijk op verschillende toonhoogtes en intonaties waarbij ze korte miauwtjes afwisselen met piepjes en andere geluiden. Volgens sommigen lijkt het soms dan ook wel of hun kat aan het zingen is!


De Japanse stompstaart als beroemdheid

Doordat de Japanse stompstaart al jaren te vinden is in het land en het zo’n unieke inspiratie is geweest voor o.a. de Maneki Neko vind je dat kat op nog veel meer bijzondere plekken terug. Niet alleen komt deze vaak voor in allerhande tv-shows maar ook in anime en andere films zie je deze veel terug.

Mensen die de film Big Hero 6 hebben gezien zal het niet ontgaan zijn dat deze film veel Japanse elementen liet zien. Alleen al de fictieve stad waar het zich afspeelt ‘San Fransokyo’ is al een dikke hint naar de Japanse invloeden. En wis het huisdier van onze held uit de film jullie al eens opgevallen? Deze kat met de naam Mochi is ook een Japanse stompstaartkat!

big-hero-6-27

Ook in films van Studio Ghibli zie je zo nu en dan een kat voorbij komen met als hoogtepunt natuurlijk de film The Cat Returns waar alles draait om katten! Een bijzondere rol is weggelegd voor Muta, een grote en stevige Japanse stompstaart kat.

Meest iconische voorbeeld van een beroemde Japanse stompstaart is echter Hello Kitty. Jazeker, deze witte katachtige dame zou zijn ontstaan uit inspiratie geleverd door een Japanse stompstaart!

Bronnen: 1, 2, 3, 4, 5, 6.
Dit artikel – Japanse Bobtail (stompstaart) Kat – verscheen voor het eerst op 19 september 2016 en is voor het laatst geüpdatet op 19 mei 2020.

Hennie
hennie.kaoru.draaisma@gmail.com

Domo hajime mashite! Ik ben Hennie, een prettig gestoorde shinsengumi-tologist wiens hart verloren is aan Japan! Ruim 5 jaar heb ik in Japan gewoond en ik kom hier mijn verhalen met jullie delen!

Geen reactie's

Geef een reactie