02 nov Japanse toiletten deel I: Hurken maar!

Er is een bijzonder iets waar ik mij altijd zeer op verheug als ik naar Japan ga. Namelijk het ruime aanbod aan (openbare) toiletten en hoe schoon en fijn ze wel niet zijn. De Japanse toiletten zijn namelijk heuse technologische hoogstandjes. Ze maken muziek, kunnen je billen schoonspuiten, en de bril kan naar wens opgewarmd (of afgekoeld worden). Dat is, als je een westerse toilet hebt. Want van oorsprong zijn de Japanse toiletten simpele hurk-toiletten!

Eerste toilet

Het eerste Japanse toilet, of wat je een soort van een toilet kan noemen, komt ongeveer uit 700 na Christus. Dit waren voornamelijk goten waar in sommige gevallen ook water door geleid werd. Later kregen deze toiletten een upgrade door stromend water vanuit beekjes of rivieren om te leiden zodat de “pakketjes” direct afgevoerd konden worden.

Deze ontwikkelden zich naarmate de tijd verstrekte steeds verder tot de hurktoiletten zoals we deze nu kennen uit Aziatische landen. Maar dan uiteraard aangesloten op het rioolnetwerk, en niet meer op vijvers en rivieren.

Hurken maar

In de jaren daarna waren er voor zeer lange tijd alleen maar hurktoiletten aanwezig. De zit toiletten werden pas begin 20^e eeuw geïntroduceerd, waarschijnlijk om de toestroom van westerlingen beter te kunnen faciliteren.

Rond deze periode werd het tevens verboden om onze behoeftes nog langer te gebruiken als meststof, aangezien dit toch niet helemaal hygiënisch bleek te zijn als alleseter en drager van vele ernstige ziektes. De echte toename van het westerse toilet kwam echter pas serieus op gang na de 2^e wereldoorlog.

Echter zijn er naast deze technisch verantwoorde toiletten ook vaak nog hurktoiletten in de aanbieding.  Japan blijft een Aziatisch land, en zoals in veel van deze landen is het hurktoilet (nog steeds) een normale voorziening.

Vandaag de dag zien we bij veel openbare faciliteiten vaak 2 rijen met toiletten, een rij met hurk- en eentje met zit toiletten.  Hou er dan ook rekening mee dat bij oudere openbare ruimtes (zoals treinstations en parken) geen tot weinig zit toiletten aanwezig kunnen zijn en je er voornamelijk je boodschap zal moeten doen op een hurktoilet.

Hoe ga je om met een hurktoilet?

Dit soort toiletten beschikken vaak ook niet over toiletpapier of iets om je handen mee te wassen of af te drogen na je bezoek. Het is dus verstandig om altijd zakdoekjes en handreinigingsmiddel bij je te hebben!

Durf je het aan om het hurktoilet te gebruiken? Kijk dan even goed om je heen voor je het daadwerkelijke toilet binnenstapt. Zie je mensen bij de ingang aan een grote rol papier trekken, dan is DAT het wc-papier! Neem altijd een stuk daarvan mee in je tas of broekzak.

Ook al heb je genoeg zakdoekjes bij je, het staat raar als je het niet doet. Men kan niet ruiken wat er in jouw tas zit. Nu je zeker weet dat je wc-papier hebt kun je het toilet in, en gaan “zitten”.

Hurk altijd richting de opstaande rand van het toilet zelf. Je “zit” dus goed als je tegen het toilet aan kan kijken. Het is de bedoeling dat je behoorlijk ver naar voren gaat zitten. Maar ook weer niet té ver, anders gaat het ergens de rand over. Je vind bij sommige hurktoiletten ook een streep, zodat je weet hoever je nog ongeveer naar voren kan.

Eenmaal klaar kun je door spoelen. Hurktoiletten hebben over het algemeen drie opties om door te spoelen. De één is met een pedaal, de ander door middel van een hendel en de laatste door gebruik van een hand sensor. Het pedaal is vaak te vinden tegen de muur aan. De hendel kan zowel aan de zijkant- als tegen de muur aanzitten. De hand sensor-versie is makkelijk te zien.

Het hurktoilet heeft vaak de optie voor een kleine of een grote spoelbeurt.  小 staat voor klein en 大 voor groot. De meeste Japanners (en vooral de dames) zetten vaak het toilet al aan op 小 vóórdat ze hun positie aannemen om eventuele ongewenste geluiden te verbloemen. Aangezien je bij dit soort toiletten niets (vinden zij!) hoeft vast te pakken, vind je om die reden dus vaak geen plek om je handen schoon te maken.

Nog wat laatste tips

Het gebeurd regelmatig dat toeristen en andere onervaren compleet hun onderstel uittrekken zodat er meer ruimte is en om eventuele “ongelukjes” te voorkomen. Als je echt veel pech hebt, kan je ook nog een hurktoilet tegenkomen met een verhoging aan de achterkant (dat is dus de kant die het verst van de muur afstaat!). Dit maakt het staand urineren een stuk gemakkelijker, maar als dame schiet je er niet veel mee op. Je moet juist nog beter opletten dat je niet te ver naar achter gaat zitten, anders val je naar beneden.

Maar het moderne toilet dan?

Door een lage productieprijs en een makkelijker onderhoudt hebben daarom veel openbare ruimtes deze toiletten nog beschikbaar. Maar Japan is met name beroemd om haar hypermoderne toiletten met allerlei knoppen en toestanden. Deze kom je met name tegen bij mensen thuis, in nieuwere openbare gelegenheden, en de horeca. Hoe het precies zit met die toiletten lees je in het volgende deel.

Bron: 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10

Cover foto via tokyo-sharehouse

Dit artikel – Japanse toiletten deel I: Hurken maar! – verscheen voor het eerst op 2 november 2016 en is voor het laatst geüpdatet op 2 november 2019.