16 aug Okonomiyaki: De Japanse Hartige Pannenkoek

De Japanse “hartige pannenkoek” pannenkoek, ofwel okonomiyaki (お好み焼き) is een typisch Japans gerecht. Het is een soort mix tussen een pannenkoek en omelet die je kunt vullen met wat je maar wilt.

Regionale variaties

Het gerecht heeft een zeer lange geschiedenis en wordt al eeuwen gegeten in Japan. In de vroegste vorm was deze echter nog nauwelijks herkenbaar als de okonomiyaki die we tegenwoordig kenen. Deze modernere variant vindt waarschijnlijk haar oorsprong ten tijde van de Tweede Wereld Oorlog. Rijst was erg schaars en hierdoor ging men op zoek naar andere manieren om een goed vullende maaltijd te krijgen.

Mede hierdoor maakt iedere regio een eigen variant, met net weer andere ingrediënten. Maar over het algemeen zijn er twee varianten okonomiyaki. Dit zijn de Hiroshima-stijl okonomiyaki, en wat door de meeste mensen als de “standaard” variant wordt bestempeld; de Osaka- stijl.

Niet alleen de basis kan anders zijn per regio. Okonomiyaki kan gegrild of gekookt worden, en afhankelijk van waar je bent zijn er verschillende soorten toppings en sauzen die er bovenop geplaatst worden.

Osaka vs. Hiroshima Okonomiyaki

Deze twee stijlen verschillen aanzienlijk van elkaar. Waar de Osaka variant één grote mengelmoes is van ingrediënten, wordt de Hiroshima okonomiyaki uit laagjes opgebouwd. Een belangrijk verschil hierbij is ook dat er noedels bij gebruikt worden.

Een standaard Osaka okonomiyaki wordt gemaakt van een beslag van bloem, geraspte nagaimo (een soort groente), water of dashi (bouillon), eieren en geraspte kool, en worden er ingrediënten zoals groene ui, vlees (meestal varkensvlees), octopus, inktvis, garnalen, groenten, of kaas aan toegevoegd. Dit alles wordt door elkaar gemengd en op een bakplaat, of in een pan gegoten en gevormd dat een mooie cirkel. Daarover komt okonomiyaki saus, kewpie mayonaise, bonito-vlokken en vaak nog wat zeewier strooisels.

Hiroshima stijl okonomiyaki wordt gemaakt door allerlei laagjes op elkaar te leggen. Te beginnende met een kaal beslag, daarop komen diverse losse ingrediënten, een eerst apart gebakken ei of omelet, en vervolgens nog een laag apart gebakken noedels. Dit wordt vervolgens op elkaar gelegd en nog even gebakken om goed aan elkaar te hechten en tenslotte afgemaakt met okonomiyaki saus, kewpie mayonaise, en bonito vlokken.

Hoewel ze dus vrijwel dezelfde elementen bevatten worden ze op een andere manier klaargemaakt. Dit zorgt ervoor dat er ene hevige discussie woedt onder liefhebbers van okonomiyaki wat nog echt de beste of lekkerste variant is.

Gemaakt zoals je wil

Maar dit zijn slechts twee basis varianten. Er zijn namelijk tientallen, zo niet honderden, andere variaties die je kunt maken met Okonomiyaki. Het draagt deze naam dan ook niet voor niets. Je kunt het namelijk grof vertalen naar “gemaakt zoals je maar wil”. Dit slaat niet alleen op de manier van bereiden maar ook de verschillen in ingrediënten per regio. Om je even een ideetje te geven van de verschillen;

• In Hamamatsu is Takuan (ingemaakte grote wortel) gemengd in okonomiyaki.
• In Okinawa heet okonomiyaki hirayachi (ヒラヤーチー) en is het een stuk dunner dan in andere gebieden. Mensen koken het ook meestal thuis, en zijn er opvallend minder okonomiyaki restaurants.
• In Hinase worden er oesters door de okonomiyaki gemengd.
• In Kishiwada heb je nog een variate waarin kip en talg (vet van schapen en runderen) in plaats van varkensvlees wordt gebruikt (kashimin-yaki).
• En in Fuchū wordt okonomiyaki gemaakt met gemalen vlees in plaats van spek.

Dit zijn maar een paar voorbeelden want zelfs per regio zijn er weer lokale verschillen. Wel is het aan te raden om, wanneer je de kans krijgt, ook daadwerkelijk de regionale specialiteit te proberen. Ze zijn vaak echt gebonden aan één plaats en de kans is dan ook klein dat je nog een mogelijkheid hebt deze nog eens te proberen.

Dagelijkse kost

Okonomiyaki is, net als onze pannenkoek, erg geliefd onder jong en oud. Het is dan ook niet vreemd dat je regelmatig een okonomiyaki restuarant of yatai (eetkraampje) tegen komt. Want ondanks dat het erg makkelijk is om zelf te maken kan er soms niks op tegen het eten buiten de deur. En met meer dan 30,000 verschillende okonomiyaki restaurants in Japan is het maar al te makkelijk voor mensen om een plek in de buurt te vinden om deze lekkernij te eten.

Daarbij is het vaak ook een sociale gelegenheid wanneer je naar een okomiyaki restaurant gaat. Je hebt restaurants waar je aan een bar zit en de kok het gerecht voor je neus bereid, of in andere restaurants wordt alleen het beslag voor je klaar gemaakt en kun je zelf de okonomiyaki grillen/koken op een speciale kookplaat aan tafel (teppanyaki). Hierdoor wordt het alweer een andere ervaring dan “alleen” maar even uit eten gaan.

Okonomiyaki proberen

Wil je het nou zelf ook een keer proberen? Dan kun je natuurlijk een ticket naar Japan boeken. Een makkelijkere oplossing is een van de honderden online recepten gebruiken (zie hieronder), of eens een okonomiyaki restaurant in Nederland bezoeken!

Doordat het zo’n veelzijdig gerecht is kun je het heel makkelijk thuis maken. Zorg ervoor dat je een paar authentieke ingrediënten zoals dashi (blokjes), bonita vlokken, en okonomiyaki saus in huis haalt en je kunt eigenlijk wanneer je maar wilt een okonomiyaki maken. Met name omdat deze ingrediënten lang houdbaar zijn. Perfect dus om de restjes van de week op te maken dus!

Meer Japanse keuken

Op zoek naar nog meer lekkers uit de Japanse keuken? Vergeet dan niet hier verder te lezen over bijvoorbeeld Ramen, Japanse Curry, Yoshoku en nog veel meer smakelijke Japanse gerechten.

En wil je graag zelf aan de slag met de Japanse keuken? Bekijk dan hier ons aanbod aan Japanse recepten of neem een kijkje op Proef Japan voor tientallen heerlijke recepten en nog meer achtergrond artikelen over de Japanse keuken en eetcultuur.

Coverfoto: Okonomiyaki in de maak. Foto via Pixabay.

Dit artikel – Okonomiyaki: De Japanse Hartige Pannenkoek – verscheen voor het eerst op 29 september 2012 en is voor het laatst geüpdatet op 16 augustus 2020.