20 okt Film review: Onoda – 10.000 nachten in de jungle

Stel, jij bent een trotse soldaat. Je hebt je leven gewijd aan het vechten voor je vaderland. Er is je altijd vertelt dat jouw land/cultuur/ras beter is dan de rest en – met goddelijk recht – zal regeren over de hele regio. Maar na enige tijd aan het front gaat er ergens iets mis: men beweerd dat jouw land de oorlog heeft verloren. Geloof je dat zomaar? Of blijf je doorvechten? Dat is in het kort de aanloop naar de gebeurtenissen in “Onoda”; een biografische film over de man die weigerde te geloven dat het allemaal voorbij was.

The real deal

Het verhaal is gebaseerd op de oorlogsjaren van Hiroo Onoda. Deze 22-jarige officier was eind 1944 naar de Filipijnen gestuurd, om van daaruit de Amerikaanse opmars te vertragen. Nog geen jaar later gooiden de VS twee atoombommen op Japan (Hiroshima en Nagasaki), waarna die zich onvoorwaardelijk overgaf. Onoda bleef zich echter – extreem – stug verzetten op ‘zijn’ eilandje van 125km². Overgave was geen optie en zelfdoding was hem verboden. Alle pogingen om hem uit de jungle te lokken bestempelde hij als vijandelijke propaganda. Pas in ’74 gaf hij de strijd op!

Een opmerkelijk verhaal, dus perfect om te verfilmen. en zo geschiedde! Onoda: 10,000 Nights in the Jungle is een gloednieuwe film uit 2021 dit verhaal naar het witte doek heeft gebracht. Hoewel deze film geschreven en geregisseerd is door een Fransman, is de cast op een enkele bijrol na volledig Japans. Het is dan ook Japans gesproken. De hoofdrolspeler (van de oudere versie) lijkt zelfs zó sprekend op de echte Hiroo, dat je je afvraagt of het niet directe familie van hem is. Ook op andere vlakken is duidelijk gestreefd naar authenticiteit. De setting, uitrusting en getoonde survival technieken zouden haast instructievideo’s kunnen zijn.

Één beeld is 10.000 woorden

Uiterlijk zit het dus wel goed. Is dat inhoudelijk ook zo? Naar mijn mening wel. In de eerste plaats volgt het verhaal de gebeurtenissen uit Onoda’s leven vrij waarheidsgetrouw. Niet alleen de feiten, voor zover die bekend zijn, maar ook de persoon. Hij is niet weggezet als nationalistische gek of gepresenteerd als voorbeeldige volksheld, maar als mens. Dat is onder andere te danken aan het overtuigende acteerwerk. De stress en twijfel waar deze vastberaden mannen mee kampen, is van de gezichten af te lezen, zonder dat het te ‘soapig’ wordt. Geen overdreven typetjes, geen “bushidō”. Het is een handjevol verloren zielen – heilig overtuigd van hun gelijk – die koste wat kost in leven willen blijven.

Dit wordt ondersteund door solide camerawerk. De sporadische panorama’s zijn visueel echt een verademing, na lange periodes van bossen en hutten. Wat op zich goed aansluit bij hoe de personages dit ook ervaren. Externe factoren zijn er nauwelijks, dus het draait eigenlijk om kameraadschap, vertrouwen en wantrouwen, familiebanden, plichtsbesef, het nemen van een leven… Waar een soundtrack vaak de emotie van de kijker probeert te sturen, hoor je hier alleen de voetstappen door het gras, het gespetter van de regen, en de holle klanken van kapmessen op hout. De geluiden van de jungle. En toch (of juist daardoor) merk je het verschil tussen een aangename stilte of een ‘stilte voor de storm’. Tegen het eind voelt het bijna alsof je er zelf bij zit.

Verrassend vlot

Misschien dat dit voor sommigen wat langdradig klinkt voor een film die 2 uur en 45 minuten duurt. Veel actie zit er inderdaad niet in, maar er gebeurd genoeg om toch steeds je aandacht erbij te houden. Zeker als je nog niet eerder van Hiroo – ‘het spook van Lubang’ – Onoda gehoord had, zitten er een paar best wel spannende momenten in. Het tempo lijkt hier en daar wat traag, maar ja… dertig jaar verstoppertje spelen is nou eenmaal niet samen te vatten in dertig minuten adrenaline pompend spektakel.

Gelukkig worden de perikelen in de jungle ook een aantal keer onderbroken voor flashbacks. Bijvoorbeeld naar zijn ongebruikelijke (geheime) opleiding in Japan. Dat zorgt voor net genoeg afwisseling en voorkomt echte eentonigheid, die Onoda zelf ongetwijfeld gevoeld zal hebben. Is dit de weg van de trouwe soldaat of de tragische kluizenaar? Dat mag de kijker zelf beoordelen. Het is in ieder geval een heel ander soort oorlogsfilm dan de meeste van ons gewend zullen zijn. Alleen daarom al de moeite waard!