04 jul Owada Masako: Van diplomate naar keizerin
Keizerin Masako is wellicht één van de meest spraakmakende Japanse keizerinnen. Niet alleen is ze van niet-adele afkomst, ze heeft ook lang voet bij stuk gehouden om buiten de keizerlijke familie te blijven. Maar waarom heeft ze uiteindelijk dan toch de titel op zich genomen en hoe gaat het nu met haar?
Geen sprookje
Dat het zwaar is aan het Japanse hof is geen geheim. De keren dat het keizerlijk paar publiekelijk verschijnt is misschien op twee handen te tellen. En als je ze ziet, is het een vertoning van een lieve lach en gezwaai, buigingen en strenge protocollen.
De prinsessen die geboren worden in de familie hebben een bleke toekomst; als ze niet binnen de adel trouwen, betekent dit afscheid van de familie. Dit gebeurde onder andere met ex-prinses Kaki, dochter van prins Akishino, broer van de huidige keizer. Zij werd verliefd op een burger en na een moeizame weg naar het huwelijk moest zij afscheid nemen van haar ouders.
Heeft zij nog contact met haar familie? Ongetwijfeld. Merkt het volk daar iets van? Misschien in de roddelpers. Maar ze neemt in geen geval meer deel aan officiële gelegenheden en noemt zichzelf niet langer prinses.
Hoge druk
Omgekeerd is het ook vaak geen sprookje. Het beste voorbeeld dat we hiervoor kunnen nemen is keizerin Masako. Toen zij uiteindelijk trouwde met de toenmalige prins Naruhito heeft zij daarvoor wel 3 keer “nee” gezegd op de vraag of zij met hem wilde trouwen. In eerste instantie wilde zij haar leven, waar ze zo hard voor gewerkt had, niet opgeven. Ze zou overal afstand van moeten doen; haar familie, haar werk, haar hondje Chocolat. Alles.
En er zou een grote druk op haar komen; ze moest het voorbeeld worden van alle vrouwen in haar rijk. Zij kijken immers tegen de hoogste vrouw op en daar moest zij een goed voorbeeld voor zijn. Iets wat we in de Europese geschiedenis ook vaak fout hebben zien gaan. Denk maar aan prinses Diana of verder terug, keizerin Elisabeth (Sisi). Net als zij, worstelde Masako enorm met de protocollen en druk die op haar uitgeoefend werd en wordt.
Masako als diplomaat
Owada Masako werd geboren op 9 december 1963 als oudste van 3 kinderen. Haar vader was toen al een publiek figuur bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Later was hij eerste secretaris van de vaste vertegenwoordiging van Japan bij de Verenigde Naties. Hiervoor reisde de familie over de hele wereld.
Masako’s eerste levensjaren bracht zij door in Rusland en New York. In 1971 keren zij terug naar Japan en leert Masako piano te spelen, geniet van tennis en ontwikkelt haar liefde van dieren en talen. In 1979 keert het gezin terug naar Amerika; haar vader wordt professor op Harvard.
Masako geniet van haar vrijheid. Ze zit op wiskunde- en Franse studie clubs. Ze sluit zich aan bij het softbalteam en wint in Duitsland de Goethe-prijs voor gedichten. Als ze op Harvard gaat studeren, krijgt haar vader een positie aangeboden in Moskou. Masako mag in Amerika blijven om haar opleiding af te maken. Ze maakt vrienden bij het Japanse consulaat en wordt daar vrijwilligster. Ze studeert uiteindelijk magna cum laude af in economie.
Hierna verhuist ze terug naar Japan om aan de Tokio University te studeren, om zich voor te bereiden op een sollicitatie voor een positie van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Van de 800 aanmeldingen gaan er 28 door; 3 van hen zijn vrouwen, waaronder Masako.
Ze maakt zich erg geliefd bij haar medewerkers. Dit komt mede door haar goede beheersing van buitenlandse talen; iets wat niet vaak voorkomt in Japan. Engels is vaak al lastig, laat staan de andere talen die Masako beheerst.
Kortom, ze groeit op tot een jonge, zeer succesvolle vrouw met veel vaardigheden en een rijk sociaal leven.
Drie keer is scheepsrecht
De eerste ontmoeting met prins Naruhito is in oktober 1986 als ze wordt uitgenodigd voor een theeceremonie voor de prinses van Spanje, die op staatsbezoek is. De prins is opslag verliefd op Masako, die op haar beurt niet veel oog heeft voor hem.
Toch wordt ervoor gezorgd dat de twee in de komende weken elkaar vaak ontmoeten. Hij heeft een studie in het buitenland genoten en laat haar zijn fotoalbums zien. Nooit gebeuren deze bezoekjes alleen: ze worden altijd omringt door chaperonnes.
100% Perfectie
Het kabinet is vervolgens druk bezig met deze jonge diplomate na te trekken. De prins krijgt slecht nieuws. Zijn toekomstige vrouw moet 100 punten hebben om te slagen; Masako krijgt er slechts 98. Ze voldoet niet 100% aan de eisen die aan een toekomstige keizerin moet voldoen.
Masako’s grootvader is betrokken geweest bij een groot schandaal. Een fabriek waar hij directeur van is, heeft giftige afvalstoffen in zee gedumpt en mensen zijn hierdoor heel ernstig ziek geworden en zelfs overleden. Baby’s kwamen vervormd op de wereld en zelfs in 1993 worden er nog rechtszaken tegen dit bedrijf aangespannen.
Dit was niet het enige wat in haar nadeel was. Zo was ze bijvoorbeeld 2 centimeter groter dan de prins en liet ze zich in de media iets te veel negatief uit jegens het keizerrijk, zeker geen prinses-waardig gedrag. Maar het ergste was dat haar familie alleen maar dochters baardde. Aangezien er alleen een man de Chrysantentroon kan betreden, was dit een groot probleem.
De troonopvolger krijgt te horen dat hij maar beter kan verder zoeken naar een andere echtgenote, want deze kandidate was niet de juiste keuze. Naruhito antwoordde slechts met: ‘’begrepen’’. De ouders en Masako zelf zijn opgelucht. Zij stond immers aan de voet van haar carrière en zij stortte zich met heel haar hart hierin.
Zoektocht
De zoektocht naar een geschikte huwelijkskandidaat voor prins Naruhito gaat inmiddels door en het wordt het hem steeds moeilijker gemaakt. Steeds als hij zijn hart openstelt krijgt hij te horen dat hij niet met deze vrouw verder mocht gaan. Vaak ging het mis bij stamboomonderzoek. De een had een vader die oorlogsmisdaden had begaan, de andere heeft een oom die zich in de onderwereld bevindt.
Extra lastig was ook het aanbod aan welwillende vrouwen. Veel Japanse dames stonden niet meer in de rij om zich te binden aan het keizerlijk hof. Vroeger was het een (familie)eer om met een prins te trouwen. Nu zijn vrouwen bang hun vrijheid te verliezen en gebukt te gaan onder de strenge regels.
Ook de media werkt de man op alle fronten tegen. Door de grote belangstelling haken vele vrouwen af. Ook worden er foto’s en verhalen gepubliceerd die de prins niet charmant doet overkomen. In 1991 krijgt de pers dan ook een verbod op publicaties zodat er in alle rust kan worden doorgezocht. Als er een potentiële vrouw in beeld komt, worden zij als eerste ingelicht.
Hoge druk
En Masako? Die timmert goed aan de weg van haar carrière. Ze lijkt de prins geheel vergeten te zijn. Maar toch houdt Naruhito maar één wens; om toch nog te kijken of het niet Owada Masako kan zijn die aan zijn zijde mag komen te staan.
Haar grootvader heeft zich inmiddels teruggetrokken als directeur en ook de keizer heeft toegestemd dat Naruhito’s gevoel de doorslag gaat geven. Er wordt een grote druk op Masako’s ouders uitgeoefend. Zij zijn verbaasd dat de prins nog steeds niet opgegeven heeft. Zelfs niet nu het inmiddels bijna 5 jaar geleden is, sinds zij elkaar hebben ontmoet.
Niet opgeven
Uiteindelijk geven ze toch toestemming voor een ontmoeting tussen de twee. Dit keer gebeurt dit bij hen thuis; voor Masako in een vertrouwde omgeving. Zijzelf heeft gemengde gevoelens. Ze weet nu wat hij voor haar voelt, maar weet daar niet mee om te gaan.
Hij geeft nog steeds niet op; hij belt haar iedere avond als ze thuiskomt en praat tot diep in de nacht met haar. Na twee maanden vraagt hij haar ten huwelijk. Ze geeft niet meteen antwoord, maar vraagt tijd om hierover na te denken. Zij krijgt hiervoor toestemming, maar toch is het antwoord negatief.
Hij blijft haar bellen en zelfs hof adviseurs proberen de Owada familie over te halen. Dan vind hij de perfecte woorden om haar over te halen. Hij vraagt haar of het werkelijk zo belangrijk is om diplomate te blijven of toe te treden in de keizerlijke familie. In beide gevallen kan ze het land van dienst zijn. Hij beloofd haar met alle kracht die hij in zich heeft haar en haar dromen te beschermen.
Het ja-woord
Op 12 december 1992 stemt ze eindelijk in met de verloving, als hij beloofd dat zij goed genoeg voor hem is en aan alle voorwaarden voldoet. Japan is euforisch. De troonopvolger had eindelijk een goedgekeurde partner! Hun langverwachte huwelijk vond plaats op 9 juni 1993 in Tokio, onder wereldwijde media-aandacht.
In de eerste jaren van het huwelijk reisde het paar te samen de wereld over, maar de druk op het baren van een keizerlijk erfgenaam werd steeds groter. Er moest een zoon komen en dus werden Naruhito en Masako gedwongen (grotendeels) te stoppen met reizen.
Geen roze wolk
De geboorte van een mannelijke erfgenaam bleef echter uit. Prinses Masako kreeg in 1999 een miskraam voordat ze in 2001 beviel van prinses Aiko. Terwijl Japan verheugd was over de geboorte van de kleine prinses, was de Imperial Household Agency niet tevreden, omdat een vrouw de Japanse troon niet kan erven. Terwijl er onder het volk steeds meer discussie kwam over het aanpassen van de regels – zodat ook een vrouw keizerin kan worden, werd de druk op Masako groter en groter. Maar een nieuwe zwangerschap volgde er niet.
Stress
In de jaren daarna werd Masako steeds minder vaak in het openbaar gespot. Ze verliet vrijwel nooit meer de paleiselijke gronden en trok zich volledig terug. In 2004 berichtte de Japanse media dat ze leed aan “stress gerelateerde gezondheidsstoornis”.
In een opmerkelijk openhartige speech van prins Naruhito, neemt hij het publiekelijk voor haar op en zegt: “ze heeft de afgelopen 10 jaar hard gewerkt om zich aan te passen aan de omgeving van de keizerlijke huishouding, maar voor zover ik kan zien, denk ik dat ze zichzelf volledig heeft uitgeput door te proberen dit te doen” hij voegt daar nog aan toe “mede door het ontkennen van de ontwikkelingen in haar carrière, in combinatie met haar carrière gedreven persoonlijkheid,”
Ik denk dat we wel zo vrij kunnen zijn om dit interpreteren als een hoop pijn en leed random verloren vrijheid, dromen en enorme druk in de keizerlijk omgeving, voor prinses Masako.
Erfgenaam
Pas toen in 2006 er een neefje werd geboren, de zoon van Narthito’s jongere broer, Akishino, begon Masako langzaam op te knappen. Nu er een mannelijke erfgenaam binnen de keizerlijke familie was geboren werden de zorgen over de opvolging van de troon direct minder.
Toch bleef prinses Masako nog langere tijd uit het openbaar. Pas van 2010 verschijnt ze weer wat vaker in beeld. Zo bezochten ze in 2011 de rampgebieden na de Tsunami en was ze in 2013 in Nederland om der kroning van Willem Alexander bij te wonen. Ook binnen Japan verschijnt ze weer wat vaker in de media, al is het mondjesmaat.
Keizerin
Pas op 30 april, 2019 nemen Naruhito en Masako officieel de titel keizer en keizerin tot zich, wanneer keizer Akihito afstand doet van de trein. Een opmerkelijke gebeurtenis an sich, want voor het eerst in honderden jaren werd afstand gedaan van de troon. Normaal gesproken ging de troon na het overleiden van de huidige keizer pas over op de volgende.
Nog altijd verschijnt Masako weinig in het openbaar maar is ze geliefd bij velen. Als “vrouw” van het volk was zij jarenlang het voorbeeld van een succesvolle moderne vrouw. Maar tegelijkertijd het toonbeeld van de vrouwelijke strijd en moeilijkheden om te zijn wie je bent, en de sociale druk die er op vrouwen wordt gelegd.
Hoe de rest van de geschiedenis rondom Masako zich zal vormen zullen we nog moeten afwachten. Maar dat ze een opmerkelijk vrouw in een bijzondere situatie is, moge duidelijk zijn.
Geen reactie's