19 aug Penicillin J-Music Guide

Penicillin is een band die in de visual kei alom op waardering kan rekenen. Maar ondanks hits als Romance en Crash – beide vierde in de Oricon-hitlijsten – is het échte succes van sommige tijdgenoten uitgebleven. Toch is de band altijd door blijven buffelen. Vrijwel iedere andere band uit de scene is een tijd uit elkaar geweest nadat de muzikale trends midden jaren negentig veranderden. Penicillin is niet alleen actief gebleven; de laatste jaren lijkt de band zelfs begonnen met zijn tweede jeugd.

Tweede Golf

Samen met bands als Luna Sea, Glay en L’Arc-en-Ciel was Penicillin onderdeel van de tweede golf visual kei-bands. Van die bands lijkt Penicillin nog het meest op Luna Sea. Sterker nog: het oudste werk van de band had niet misstaan op de demo’s van Luna Sea. De punky energie, dramatische J-rockmelodieën, galmende new wave-passages en poppy refreinen waren aspecten die beide bands deelden. De invloeden van creatieve hardcorebands als Gastunk zijn bij Penicillin echter wat prominenter.

Eind jaren negentig streefde de band een iets meer mainstream rockgeluid na. Dat leverde een handvol grote hits op, maar het ging ook ten koste van de unieke sfeer van hun oudste werk. Ruim tien jaar geleden keerde de band echter terug naar hun visual kei-wortels, zowel visueel als muzikaal. En in tegenstelling tot veel bands die hetzelfde deden, wordt dat nergens gênant. Sterker nog, sommige van hun recente albums zijn hun beste werk sinds midden jaren negentig.

De must-have: God of Grind -Real Penicillin Shock- (1995)

Soms botst mijn persoonlijke mening over het beste album van een band met de consensus. Bij Penicillin is dat zeker niet het geval. ‘God of Grind -Real Penicillin Shock-‘ wordt over het algemeen als hun klassieker gezien en dat is mijns inziens terecht. Het is eigenlijk een soort tijdmachine. Dit is namelijk precies zoals visual kei-rockbands midden jaren negentig klonken. Riffs die schatplichtig zijn aan de hardrock, punk, new wave en glamrock – zij het met veel minder vervormde gitaren en minder heavy metal dan gebruikelijk – en smachtende melodieën die typisch Japans aandoen domineren het album.

Aan de ene kant heb je stevige rockers als het titelnummer en het bijzonder hard beukende Desire, maar die gaan moeiteloos hand in hand met de hypermelodieuze poprockglans van Moonlight of Tsumetai Kaze. Ook de galmende, The Cure-achtige ballade Silent is overtuigend, zij het misschien iets te lang. Dat het bijtende, experimentele Fly erop staat, lijkt erop te wijzen dat Penicillin de luisterervaring ook weer niet té glad en prettig wilde maken. Maar ook dat heeft wel weer wat. Eigenlijk is het enige nadeel aan ‘God of Grind’ dat hij na een half uur al afgelopen is.

Abrupt

Het is best bijzonder dat Penicillin op ‘God of Grind’ al zo’n duidelijk gevormd geluid heeft, want de band was net drie jaar bezig toen het album opgenomen werd. Waarschijnlijk is het materiaal zelfs nog ouder, want veel ervan verscheen een jaar eerder al. Ook in dat jaar verscheen ‘Missing Link’, een uitstekende nineties visual kei-release die alleen deels verpest wordt door de overduidelijk geprogrammeerde drums. Drummer O-Jiro staat in de credits, maar zelfs een ongetraind oor kan horen dat het een drumcomputer is. Imitation Queen, Brand New Lover, Fióre, het felle Chaos en het wat obscuurdere Nightmare Before Christmas zijn echter klassieke visual kei-nummers.

De omslag naar een meer regulier rockgeluid was bij Penicillin verrassend abrupt. Dat is het bij wel meer bands, maar nooit halverwege een album zoals op ‘Vibe’ (1996). De eerste helft van het album laat het mysterieuze, donkere geluid van de voorgaande albums horen, maar zo rond de uitstekende single Blue Moon stapt de band opeens over naar een lichtere, openere poprocksound, die het werk van de band de komende tien, vijftien jaar bleef domineren.

Aandrang

Toegegeven: de stijlomslag voelt bij Penicillin minder geforceerd dan bij veel tijdgenoten. Het lijkt minder een wanhopige knieval naar commerciële relevantie en meer een oprechte aandrang om te experimenteren met andere stijlen. Die heeft de band namelijk van het begin af aan gehad. Door het unieke karakter van Chisato’s economische gitaarwerk en Hakuei’s flinterdunne, maar op de een of andere manier altijd bij de sfeer passende stem klinkt het ook niet alsof je opeens naar een heel andere band zit te luisteren.

Bovendien lijkt het succes van sommige singles erop te wijzen dat de poppy rocksound een goede stap is geweest. Naast het al eerder genoemde Romance en Crash haalden ook Make Love, 99Banme Yoru en Nice in Lip+L de Oricon-top 10. Het album ‘Ultimate Velocity’ (1998) behaalde zelfs de tweede plek van de albumcharts. Maar Penicillin lijkt in deze periode vooral een singlesband. De albums bevatten altijd wel een paar aardige nummers, maar ze hangen vaak als los zand aan elkaar en missen de meeslepende sfeer van de eerste paar albums.

Terug naar visual kei

Waar poppy Penicillin vrij abrupt tevoorschijn kwam, was de terugkeer naar visual kei een geleidelijker proces. De singles en albums moesten het met steeds lagere noteringen in de hitlijsten doen. Misschien was er daardoor minder druk om iets te maken wat per se een groot publiek moest aanspreken. Zo rond ‘Hell Bound Heart’ (2005) werden Chisato’s gitaren weer wat steviger, maar niet ten koste van de melodieuze herkenbaarheid die de band altijd gehad heeft.

‘Will’ (2011) is het moment waarop de transitie mijns inziens compleet was. Het is een uitstekend eigentijds rockalbum waar in de vorm van Rosetta, Death Dance, Engaging Vice en het heerlijk funky Netsu Tai Yoru een aantal van hun beste nummers in lange tijd op staan. Sindsdien is Penicillin weer een verrassend sterke visual kei-band. ‘Ruriiro no Providence’ (2014) is een van hun beste albums en nummers als Sol, Lucifer ~Hikari o Motarasu Mono, Melancholia en Stranger zijn beter dan ik in deze fase nog van de band verwacht had.

Vorig jaar november gooide Penicillin daar nog een schepje bovenop met hun nieuwe album ‘Paraiso’. Terwijl tijdgenoten van de band moeite hebben om überhaupt relevant te blijven, brengen Hakuei, Chisato en O-Jiro gewoon even in eigen beheer hun beste album sinds ‘God of Grind’ uit. Het zou niet moeten werken; Chisato’s stevige riffs zouden Hakuei’s lichte stemgeluid van de plaat af moeten duwen, maar op de een of andere manier brengen ze het beste in elkaar naar boven.

Op Penicillin-verkenningstocht?

Zoals bij wel meer Japanse bands het geval is, is het niet eenvoudig om in Europa aan albums van de band te komen. Toch zijn er wat factoren die de Penicillin-verkenningstocht wat eenvoudiger maken. Allereerst staat een flink deel van het oeuvre van de band op streaming platforms als Spotify en iTunes. Verder heeft de band afgelopen februari hun jubileumsalbum ’30 -Thirty- Universe’ uitgebracht. Dit is een uitstekende verzamelaar op drie cd’s – vier als je voor de limited edition gaat – en omvat het gehele oeuvre van de band. Omdat het nog zo’n recente release is, is de compilatie eenvoudig te bestellen via CDJapan of de Japanse takken van Amazon en HMV.

Penicillin speelt vandaag de dag weliswaar in veel kleinere zalen dan Luna Sea, Glay en L’Arc-en-Ciel, maar dat de band nog altijd actief is en recente releases tot hun beste werk behoren is misschien nog wel veel meer waard. De volharding en de eindeloze creativiteit van de band verdienen alle waardering!

Nog meer toffe anime, manga, games of Japanse cd’s vinden? Bekijk dan al onze reviews of lees alle overige anime en manga artikelen. Weten waar je anime kunt kijken? Lees dan hier onze tips voor het kijken van anime in Nederland. En ben je op zoek naar fysieke anime, manga, games, cd’s en merchandise van je favoriete franchises? Kijk dan op: