Een introductie tot de Shinkansen

Al tientallen jaren is de trein één van de meest populaire vervoersmiddelen en gebruiken miljoenen mensen per dag het spoorwegennet. Waar wij ons regelmatig ergeren aan wéér vertragingen, (spoorwissel-) storingen, uitgevallen treinen of andere reisongemakken is het in Japan een fantastische ervaring om met de trein te gaan. En dan in het bijzonder de Shinkansen.

Spoorwegennet

In tegenstelling tot wat mensen denken is ‘Shinkansen’ niet de naam van een trein. Maar van het spoorwegennet zelf. De verwarring komt voornamelijk doordat er op de Shinkansen lijn alleen maar speciale hogesnelheidstreinen rijden, en deze treinen dan ook vaak gewoon ‘Shinkansen’ worden genoemd.

Wereldwijde koploper

Sinds 1964 kijkt de wereld al vol bewondering naar deze unieke hogesnelheidslijn. Waar treinen met meer dan 300km per uur overheen razen, en waar in 2003 (met behulp van een Maglev trein) een wereldrecord werd gezet met snelheden van maar liefst 518km per uur.

Over het algemeen rijden de treinen echter “slechts” 270-320km per uur, al wordt er wel hard gewerkt aan een speciale Maglev verbinding tussen Tokyo en Osaka waarbij men dus wél met 500km per uur op zou kunnen rijden.

Voorlopig hoef je er echter niet op te hopen dat je in no-time in zo’n snelle trein zit; verwacht wordt dat deze verbinding zo rond 2045 klaar is…

Optimaal comfort

Niet alleen de snelheid maakt deze treinen zo fijn om mee te reizen. Zo hebben ze vrijwel geen vertraging: gemiddeld nog minder dan een minuut per trein, per jaar, en is de service en het comfort buitengewoon goed!

Waar we hier vaak te maken hebben met op elkaar gepropte stoeltjes, overstromende prullenbakken, stoelen met onverklaarbare vlekken, en tijdens lange reizen nergens een hapje te eten of drinken in de buurt, zijn dit allemaal geen issues wanneer je met de Shinkansen reist.

Heerlijk eten

Niet alleen is alles spik-en-span, je hebt ook nog eens meer dan voldoende ruimte (zelfs verstelbare stoelen) en komt er eens in de zoveel tijd een catering wagentje langs met de lekkerste snacks en de zeer beroemde ekiben, ofwel station bento’s.

Afbeelding via Snipview.
Afbeelding via Snipview.

Deze lunch boxes zijn uitermate populair en worden met grote zorgvuldigheid klaargemaakt om lokale delicatessen te showcasen. Geen rare droge broodjes dus! Kun je niet wachten tot het catering wagentje langs komt? Dan is er ook vaak nog een gehele wagon ingedeeld als restaurantje, mét bar. Dus zelfs tijdens de langste reizen ben je ervan verzekerd dat er altijd wat lekkers te vinden is.

Schone toiletten

Bang dat je een keer naar het toilet moet na al dat lekkere eten en drinken maar gruwel je al bij de gedachte aan vieze trein toiletten? Nergens voor nodig! Je kunt je heerlijk settlen in de super schone, vrij grote toilet hokjes.

Vaak inclusief ontsmettende wc-bril reiniging en dus hoef je (als vrouw) niet proberen je best te doen te blijven staan / hurken terwijl de trein heen en weer wiebelt (wat trouwens bijna niet merkbaar is).

Het Shinkansen netwerk

Met zoveel comfort, service, en snelle mogelijkheid om te reizen is het dan ook geen verrassing dat het Shinkansen netwerk erg populair is. Dit heeft er ook voor gezorgd dat het netwerk zich enorm heeft uitgebreid in de laatste jaren. Zo kun je met gemak in vrijwel heel Japan komen.

Afbeelding via Japan Guide.
Afbeelding via Japan Guide.

Het noorden van Japan is wat minder rijkelijk bedeelt met Shinkansen spoorlijnen, maar ze zijn op dit moment druk bezig met het veranderen daarvan door ook Hokkaido en omgeving te voorzien van een Shinkansen netwerk.

Net Hokkaido heeft nog geen lijn maar er wordt op dit moment hard gewerkt aan een verbinding met de stad Sapporo. Het eerste gedeelte (naar Hakodate) is in 2016 klaar, maar het deel naar Sapporo zelf pas in 2030. Ook wordt er gewerkt aan een nóg snellere verbinding tussen Osaka en Tokyo en enkele andere projecten.

Shinkansen tickets en reserveringen

Een treinritje kan echter nog een kostbare bedoeling zijn. Door de grote afstanden die de shinkansen aflegt, en de service die je ervoor krijgt, is het niet zo vreemd dat dit ook wat kost.

Afhankelijk van je wensen kan de prijs voor een Shinkansen ticket aardig oplopen. Het belangrijkste is dan ook om voor jezelf eerst drie dingen te bepalen:

  • Wil je zo min mogelijk overstappen? / Zo snel mogelijk op plek van bestemming zijn?
  • Wil je een gereserveerde stoel? (De zekerheid dat je kunt zitten, tegenover mogelijk moeten staan in de vrije coupé)
  • Wil je in luxe coupe?

Wanneer je op alle drie de vragen ja “beantwoord” zul je het diepste in de buidel moeten tassen. Want dat is de duurste optie! Je zult zien dat hoe vaker je moet overstappen des te goedkoper je ticket is.

Daarnaast betaal je ook extra voor het mogen zitten in de trein, en als je een gegarandeerde plek wilt. Ondanks dat dit extra kost is dit absoluut aan te raden. Met name op een lange reis. Wie wil er immers zes uur moeten staan?

Tenslotte is er nog de zogenaamde Green Car, een soort eerste klas. Waar je ook extra voor moet betalen als je daar gebruik van wilt maken.

Ticket regelen

Deze tickets kun je kopen bij elke willekeurige ticketautomaat van het Shinkansen netwerk. Niet zo vertrouwd met de automaten? Dan kun je ook naar de service-desks van de JR-Stations gaan. Daar kun je geholpen worden door een medewerker die je helpt met het selecteren van de juiste trein en zitplekken.

Tip: je kunt NIET pinnen bij dit soort automaten of de ticketcounters. Een creditcard kan tegenwoordig bij diverse automaten wel, maar houdt er rekening mee dat sommige alleen contant geld accepteren.

Meer weten over het regelen van tickets voor de trein en shinkansen? Lees dan hier verder.

JR Pass

Ben jij van plan om door heel Japan te reizen? Dan kan een JR Railpass goed van pas komen. Dit is een speciale pas waarmee je onbeperkt kunt reizen met alle JR treinen, behalve de Nozomi en Mizuho Shinkansen. Ook kun je deze gebruiken op de Tokio Monorail (JR Yamanote Line), bepaalde treinen van Aomori Railways, lokale JR Bussen, en zelfs de JR Miyajima Ferry.

Deze kaart koop je voor een aantal dagen (7, 14, of 21 dagen) en dan kun je onbeperkt met de trein rondreizen in het hele land. De duurste kaart (21 dagen) kost je zo’n €450 maar als je echt heel veel door Japan gaat reizen (om de paar dagen naar een andere stad) dan zul je deze zeker nodig hebben.

Met JR Pass kun je zoals gezegd onbeperkt reizen. Maar dat betekent niet dat je overal in kunt stappen. Zo moet je je JR Pass laten zien bij toegangspoortjes en kun je deze niet scannen. En wil je een gegarandeerde (dus gereserveerde stoel) dan moet je dit via een apart loket regelen.

Meer over de JR-Pass en het gebruik ervan kun je hier lezen.

Hoe gedraag je je in een Shinkansen

Eenmaal je ticket gekocht is het tijd om naar het perron te gaan. Je zult zien dat er op je ticket een wagon nummer (en indien gereserveerde stoel, een stoelnummer) staat. In NL/BE hoef je hier niks van te verwachten maar in Japan moet je hier goed opletten! Mensen zij heel serieus als het aankomt op de plek en het nummer dat op het kaartje staat. Denk dan ook niet dat je gewoon ergens kunt gaan zitten.

Op het perron

Op het perron hangen borden met daarop aangegeven waar de wagon met jouw nummer stopt. Ga dan ook naar die plek en ga keurig wachten op de plek die daarvoor is aangegeven op de grond (lijnen die je niet kunt missen).

Wanneer de trein er is laat je uiteraard eerst de mensen uitstappen en zoekt dan zelf zo snel mogelijk een plekje op. Let goed op met zware bagage want de ingang is vrij klein en je wilt de andere mensen zo min mogelijk tot last zijn. Ga dan zo snel mogelijk naar je stoelnummer, berg je bagage op en ga lekker zitten om van de reis te genieten.

Verstelbare stoelen

Alle stoelen zijn verstelbaar en je kunt niet alleen de rugleuning naar achteren laten zakken, je kunt de gehele stoel 180 graden draaien! Dus stel dat je met 4 vrienden reist maar jullie zitten echter elkaar, dan kun je gewoon je stoel draaien.

Het is hierbij wel van het grootste belang dat je hier niet mee gaat klieren én dat je ALTIJD aan de passagiers om je heen vraagt of het oké is om te draaien/je leuning te laten zakken en dat je jezelf ervan verzekert dat men geen last van je heeft.

Let op je mede-reizigers

Zoals eerder genoemd krijg je tijdens je reis de mogelijkheid om allerlei lekker dingen te kopen en eten, of je zelf meegebrachte snacks op te peuzelen. Er zijn echter geen prullenbakken bij je stoelen. Deze vind je wel in de ruimtes tussen de wagons (bij de wc’s), het is dan ook de bedoeling dat je opstaat en het daar weggooit en dus niet in de trein laat slingeren. Heel normaal dus eigenlijk.

Ook is het daar, net als hier, niet gepast om uitgebreid te telefoneren of luidruchtige gesprekken te voeren, te lopen keten, of op andere wijze de overige reizigers tot last te zijn.

Uitstappen

Ben je bijna op de plek van bestemming, iets wat je niet kunt missen want alles wordt meerdere keren omroepen, zorg dan dat je ruim op tijd je spullen bij elkaar verzamelt en eventueel vast bij de deur gaat wachten. Je hebt vaak maar heel erg kort de tijd om uit (en in) te stappen voor de deuren weer sluiten!

Geloof ons: je hebt écht weinig tijd, dus we kunnen dit niet genoeg benadrukken.

Klaar voor je eigen reis

En that’s it! Dit is alles wat je weten moet over het reizen met de shinkansen in Japan. Het lijkt wellicht wat veel maar de beste tip die we je mee kunnen geven is om gewoon af te kijken. Let op wat anderen doen en pas je daar op aan. En snap je iets niet of twijfel je? Vraag gewoon om hulp.

Bron: 1, 2, 3, 4, 5.
Dit artikel – Shinkansen: Niet Zomaar Een Trein! – verscheen voor het eerst op 10 november 2015 en is voor het laatst op 10 november 2022.

Joyce
desushitimes@gmail.com

Joyce is de oprichtster van The Sushi Times en schrijft inmiddels al bijna 10 jaar over alles dat te maken heeft met Japan. Verder is ze gek op anime, gaming, Pokémon, Animal Crossing en alles dat kawaii is. Daarnaast is ze ook een fanatieke Japanse hobby chef, wat tot uiting komt op ProefJapan.com!

4 Reactie's
  • WizardOfOss
    Geplaatst op 22:56h, 10 november Beantwoorden

    “Ben je bijna op de plek van bestemming, iets wat je niet kunt missen want alles wordt meerdere keren omroepen”

    Tenzij je uiteraard in een stilterijtuig zit 🙂

    Maar inderdaad, reizen per shinkansen is zeer aangenaam. En pas als je in regio’s zonder shinkansen komt merk je hoe enorm het snelheidsverschil met normale treinen is. Nadeel is hooguit dat de shinkansen nog aanzienlijk meer tunnels hebben dan de gewone lijnen, met name in Kyushu en Tohoku, dus voor het uitzicht ben je met gewone treinen meestal beter af.

    Overigens hebben de shinkansen van JR East tegenwoordig volgens mij alleen nog maar gereserveerde plaatsen. Dan is het wel toegestaan om zonder reservering ergens te gaan zitten, maar dan loop je bij elke halte wel het risico dat er iemand instapt die wél een reservering voor jouw plaats heeft. In sommige treinen (o.a. de Hikari Railstar) heeft een reservering overigen nog een voordeel: hierin zijn de ongereserveerde plaatsen een 3+2 opstelling, en de gereserveerde een ruimere 2+2.

    • Joyce
      Geplaatst op 12:27h, 11 november Beantwoorden

      Zelfs in het stilterijtuig werd er bij ons de vorig keer nog omgeroepen. Weliswaar één keer en echt vlak bij aankomst op het station maar werd toch nog even gemeld. Anders heb je gelukkig nog altijd de display borden in de coupe waarop je alles in de gaten kunt houden ^^

      Qua uitzicht heb je ook helemaal gelijk! Afgelopen lente heb ik daarom ook bewust gekozen met de “langzame” treinen te reizen 🙂 Mja genoeg keuzes wat dat betreft haha!

  • Sabina
    Geplaatst op 09:26h, 12 november Beantwoorden

    Ik wou dat ik eerder dit artikel had gehad.

    Afgelopen week ben ik naar Nagoya gegaan vanaf Osaka. Mijn begeleider van m’n stageadress had mijn heenreis kaartjes gekocht (en er zijn blijkbaar ook coupes waar je mag roken onderweg of aparte rookersruimte tussen de coupes). Ik zat tussen de rokende businessman in (ik zag maar een andere dame) en onderweg was er wat gesnurk te horen.

    Voor de terugweg moest ik het zelf regelen. Ik wist niet dat de ene trein duurder was dan de ander en ondanks de Engelse instructies wist ik niet waarom ik twee kaartjes moest hebben. Toen ik per ongeluk een kaartje kreeg liep ik naar zo’n hulploket toe (niet degene waar je ze kan kopen, enkel vragen stellen) en mbv een foto van mijn ochtendkaartjes legde deze meneer mij uit dat ik mijn base kaartje miste. Ik had nog tien minuten om deze te kopen en naar de trein te lopen, dus dat was even stressen!

    Op de heenweg zat ik trouwens in die Nozumi trein :p lang leve het bedrijf dat voor je betaald!

    Maar ik heb nu met de nachtbus gereisd, met het vliegtuig (Tokyo naar Osaka) en met de shinkansen. De shinkansen is bij verre mijn favoriet! Ook al is deze duurder en duurt die even lang als het vliegtuig (inclusief het nemen van de metro’s naar het centrum) 🙂

    • Joyce
      Geplaatst op 09:34h, 12 november Beantwoorden

      Pfoeee! Dat klinkt als een behoorlijk avontuur! Gelukkig nog gelukt dus? ^^ En ja, in Japan is roken nog een stuk normaler dan hier dus een rokerscoupé is ook aanwezig, al zijn er wel steeds minder van te vinden 🙂

Geef een reactie