10 aug Shogi: Schaken op z’n Japans
Shogi is een strategisch spel en de Japanse versie van het westerse schaken. Deze vorm wordt gezien als de moeilijkste versie van de traditionele schaakspellen. Afgezien van de moeilijkheidsgraad, blijkt het nog steeds de meest populaire versie van Japans schaken te zijn.
Het originele Shogi stamt af van het schaakspel Chaturanga, een Indische vorm van schaken uit de 6e eeuw AD. Dit spel heeft waarschijnlijk de weg naar Japan gevonden via China en Korea. De huidige vorm van Shogi wordt sinds de 16e eeuw gespeeld.
Shogi in Japan
Hoewel het moeilijk is om exacte statistieken te geven, wordt geschat dat er miljoenen mensen in Japan zijn die shogi spelen, variërend van recreatieve spelers tot professionele spelers.
Shogi heeft een grote en trouwe gemeenschap in Japan, en er zijn talloze clubs en verenigingen die het spel ondersteunen. Het spel is toegankelijk voor mensen van alle leeftijden en wordt vaak gezien als een middel om mentale scherpte en strategisch denken te ontwikkelen. Het wordt vaak gespeeld in huizen, parken, shogi-salons en zelfs op straat.
Het wordt ook erkend als een officiële sport in het land. Het Japanse Shogi Association organiseert verschillende toernooien en competities op lokaal, nationaal en internationaal niveau.
Shogi in Moderne Media
Shogi heeft ook een aanzienlijke invloed gehad op moderne media in Japan, waaronder manga, anime en games. Het spel wordt regelmatig afgebeeld in populaire manga- en anime-series, waarbij shogi-wedstrijden dienen als spannende en dramatische plotpunten. Enkele bekende voorbeelden zijn March Comes in Like a Lion, When Will Ayumu Make His Move? en The Ryuo’s Work is Never Done!.
Daarnaast zijn er verschillende shogi-videospellen beschikbaar op verschillende platforms, variërend van consoles tot smartphones. Deze spellen bieden spelers de mogelijkheid om shogi te ervaren en hun vaardigheden te verbeteren tegen computergestuurde tegenstanders of andere spelers online.
Bovendien worden er in Japan ook live-uitzendingen van shogi-wedstrijden op televisie getoond, waardoor het een populaire vorm van entertainment is geworden.
Hoe speel je shogi?
Shogi wordt gespeeld op een Shogi ban. Een hout bord met 81 vakjes. Elke speler ontvangt 20 koma. De koma zijn de stukjes hout waar je mee speelt en die symbool staan voor de verschillende rollen binnen je ” leger”.
Je krijgt: 9 soldaten, 2 lansiers, 2 ridders, 2 zilverrank generaals, 2 goudrank generaals, 1 bisschop, 1 toren (of strijdwagen) en 1 Jade generaal (of koning). Beide spelers vullen de eerste drie rijen van het bord, die het dichts aan hun kant liggen.
De onderste rijen van het bord worden door beide spelers gevuld met de lansiers in de linker- en rechterhoek en daarna verder ingebouwd met de ridders, de zilverrank generaals en de goudrank generaal. Het overgebleven, middelste vak wordt gevuld door de Jade generaal.
Op de volgende rij worden alleen de toren en bisschop, één vakje verder dan de rand geplaatst. De bisschop gaat aan de linker- en de toren aan de rechterkant. De volgende rij wordt compleet gevuld door de negen soldaten.
De furigoma van Koma
Elke Koma heeft een beschrijving voor het type van het schaakstuk. De zwarte kanji beschrijft de Koma in “normale” staat, de rode kant staat voor de “promotie” van het schaakstuk.
Een Koma kan alleen een promotie krijgen wanneer het in één van laatste drie rijen komt te liggen. Deze zijn het verst van de speler verwijderd en liggen het dichts aan de kant van de tegenspeler.
Om te bepalen wie de eerste stap mag zetten met Shogi, maakt men gebruik van furigoma. Beide speler gooien vijf Koma op. Degene die meeste Koma op de promotie-kant heeft liggen, mag beginnen.
Vooral vooruit
Sommige Koma worden op dezelfde manier verplaatst over het bord als westerse schaakstukken, maar er zijn uitzonderingen. De goudrank generaal mag zich één vak in alle richtingen verplaatsen, behalve diagonaal links- of rechtsachter. De zilverrank generaal mag één stap zetten, behalve direct naar links, rechts of onder.
De ridder mag net zoals het westerse schaakstuk Paard, een paardensprong doen. Bij Shogi echter alleen een sprong vooruit getolereerd. De ridder mag niet direct zijwaarts- of achteruit de paardensprong doen.
De lansier mag zoveel vakken verplaatst worden als je zelf wilt. De restrictie is hier, dat ook de lansier alleen vooruit mag. De gewone soldaat mag alleen recht vooruit bewogen worden.
Claimen en shamen
Bij het promoten van een Koma, kan de bewegingsvrijheid veranderen. Zo mag een gepromote soldaat zich op dezelfde manier voort bewegen als een goudrank generaal dat normaal doet. Een gepromote toren wordt een drakenkoning, en mag zowel als de gewone toren- of in de pas van gewone koning voortbewogen worden.
Het is bij Shogi mogelijk om de geclaimde stukken van je tegenstander opnieuw in te zetten aan jouw kant het bord. Om deze reden komt een gelijkspel bijna nooit voor. Dit opnieuw inzetten van een claimde Koma wordt gezien als één volledige set.
Aanvullende restricties zijn bijvoorbeeld, dat een soldaat niet in hetzelfde vak geplaatst mag worden waar al een niet-gepromote soldaat ligt. Als de soldaat wél gepromoot is, dan mag het wel. Andere Koma mogen niet in de opeen na laatste- of laatste rij gelegd vanwege bewegingsbeperkingen.
Goed nadenken
In Shogi zitten veel regels die je in het westerse schaken niet gaat tegenkomen. Maar een ding blijft hetzelfde: Schaakmat is game over! Het vergt dan ook flink wat denkwerk en concentratievermogen om de juiste strategie te bepalen en jouw weg naar de overwinning te pakken!
Geen reactie's