17 mei Temari: Speelgoed en kunst
Temari て ま り(“te” betekent hand en “mari” betekent bal) zijn kleurrijke ballen in allerlei soorten en maten. Allen rijkelijk versierd met gedetailleerde patronen en schitterende kleuren. Ze worden volledig met de hand gemaakt en kennen inmiddels een lange geschiedenis, die honderden jaren teruggaat. De ballen worden opgebouwd uit een basis van stof en omwikkelt met lagen draad. Als de basis eenmaal gereed is kan het echte, fijne werk beginnen en worden er met behulp van spelden schitterende patronen opgenaaid.
Belangrijk is dat het geheel rondom symmetrisch is. Vaak worden er hierbij uitgebreide geometrische patronen gebruikt, en bij voorkeur meerdere verschillende kleuren draad. Ook het toevoegen van goud- en zilverddraad is geliefd. Dit geeft het geheel net dat beetje extra luxe.
Kimono restjes
Al meer dan 500 jaar worden deze bijzondere kunstwerkjes gemaakt. Overgewaaid vanuit China werden de temari in eerste instantie gemaakt van restjes dierenhuid en andere natuurlijk materialen. De ballen werden gebruikt in een spelletje genaamd ‘kemari’, een hele ruwe vorm van voetbal.
Later veranderde de kemari spelletjes in zachtere variaties voor o.a. meisjes en kregen de ballen de naam onna mari. Vanaf dat moment werd het design steeds belangrijker en prominenter. En werden de ballen steeds vaker gemaakt van restjes kimono of andere kleding. Soms werden ze gevuld met bonen of rijst en als een soort speelgoedballetjes gebruikt om mee te jongleren (otedama). Met ontdekking van rubber balletjes werden deze gebruikt om een soort stuiterballen te maken. En weer in andere gebieden maakten men van de ballen kleine handtasjes.
In de loop der tijd werden de ontwerpen echter steeds ingewikkelder en mooier en ontstond er een eigen kunstvorm omheen, die veel verder ging dan simpel speelgoed alleen. Zo ontstond uiteindelijk de temari. Zo werd het al snel een tijdverdrijf voor de adel. Waarbij rijke vrouwen en welgestelde dames weken spendeerden om de mooiste temari te maken. Er werden zelfs competities voor opgezet!
Bijzonder geschenk
De temari werden ook veelal door moeders aan hun kinderen gegeven op de eerste dag van het nieuwe jaar. In het midden van de bal zat een papiertje met een wens voor het kind. Hoewel deze traditie nu niet meer veel gevolgd wordt zijn temari nog altijd bijzondere geschenken om te krijgen. Met name als ze handgemaakt zijn door de gever. Ze symboliseren een diepe vriendschap en enorme loyaliteit, en zijn dan ook niet zomaar mooie cadeaus.
Zelf temari maken
Zelf ook aan de slag met het maken van temari? Dat is lang niet zo moeilijk als je zou denken. Het enige wat je nodig hebt is wat stof, een paar spelden, een heleboel gekleurde draden. Maar bovenal heb je een flinke portie geduld nodig!
Er zijn hele boeken vol met patronen en tutorials te vinden over het maken van temari, maar natuurlijk biedt YouTube ook voldoende handige video tutorials om je op gang te helpen.
Vergis je echter niet, je wordt niet zomaar een ware temari meester. Hiervoor zul je jaren ervaring op moeten bouwen en heel wat patronen leren maken, en zelf bedenken. Maar dat is natuurlijk alleen in het meest extreme geval in deze kunstvorm.
Het leuke is dat je natuurlijk zelf kunt bepalen hoe ver je gaat met deze hobby. En uitgebreid of simpel je het wilt houden. Zo kun je de basis traditioneel houden door deze volledig op te bouwen uit stof of garen, of een piepschuim bal als basis gebruiken en alleen deze bedekken.
Ook de patronen en kleuren die je selecteert kun je net zo uitgebreid maken als je zelf wilt. Je kunt er dus alle kanten mee op en het precies laten aansluiten bij je eigen insteek.
NanaAkua’s Obaa-chan
En ben je op zoek naar inspiratie? Neem dan eens een kijkje op de Flickr Pagina van Nana Akua. Hier vind je tientallen foto’s van de ballen die haar oma (obaa-chan) sinds de jaren 1960 (!) heeft gemaakt. Waaronder de schitterende temari die in onze coverfoto staan.
Geen reactie's