Wakasa Eetstokjes: Kleine kunstwerken om mee te eten

De meeste eetstokjes die we hier in handen krijgen zijn van die goedkope setjes die je weg kunt gooien. Ook in Japan zijn deze erg geliefd en veel gebruikt. Toch zie je tegenwoordig steeds meer mensen ervoor kiezen om altijd een eigen setje eetstokjes mee te nemen. Dit om bij te dragen aan beter milieu (de “My-hashi” movement). Want minder wegwerpstokjes zorgt voor een schonere planeet.

Mensen nemen echter niet zomaar eetstokjes mee! De echte liefhebber kiest voor wakasa-nuri hashi. Dit zijn namelijk niet zomaar eetstokjes, maar heuse kunstwerken. Ze worden geheel met de hand gemaakt door middel van een eeuwenoude, arbeidsintensieve methode. Een methode die sinds 1978 is erkend als cultureel erfgoed. En daar vertellen we je graag wat meer over!

Wat zijn wakasa eetstokjes?

Wakasa eetstokjes worden al meer dan 400 jaar gemaakt in Obama, in de Fukui regio. Meer dan 80% van alle wakasa eetstokjes komen daar vandaan. Voorheen alleen toegankelijk voor de allerrijkste zie je tegenwoordig dat steeds meer mensen de investering maken voor een luxe paar. Hier doe je namelijk met gemak de rest van je leven mee.

Maar wat is er nou zo bijzonder aan? Elke stokje is bedenkt met verschillende lagen lak, soms wel meer dan 50 (!) per stokje. Gecombineerd met de lak worden de stokjes op verscheidene manieren geschuurd. Hierdoor komen de verschillende lagen weer in beeld en, aan de hand van het inzicht van de vakman, ontstaan er daardoor bijzondere vormen en patronen.

Elk paar is volledig uniek, en wordt van begin tot eind met de hand gemaakt. Het is dan ook een tijdrovend en kostbaar proces. Eén paar wakasa-nuri kan al snel €200,- kosten. En kunnen de bedragen voor hele speciale designs makkelijk oplopen tot €500,-

Het is dan ook niet voor niets dat deze variant “hoseki nuri”, ofwel juweel coating heet. Maar dan heb je wel een écht stukje vakmanschap in handen!

Hoe worden ze gemaakt?

Het proces om deze bijzondere voorwerpen te maken is ontzettend arbeidsintensief en vergt veel geduld. Er zijn al snel meer dan 60 verschillende stappen die doorlopen moeten worden voordat de set eetstokjes gereed is.

De eerste fase is het gereed maken van de basis, het hout waarmee de stokjes gemaakt worden. Hiervoor worden stevige, Japanse houtsoorten gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan de Japanse kersenboom, magnolia, en kastanjeboom. Eventuele oneffenheden in het hout worden opgevuld met papier en stof, en het geheel wordt volledig gedroogd en gladgeschuurd.

Daarna wordt er gestart met het opbouwen van de verschillende lagen. Deze lagen worden gemaakt uit bijvoorbeeld klei en ruw lakwerk. Halverwege worden er ook al materialen toegevoegd die voor het uiteindelijke patroon moeten zorgen. Denk aan parels, schelpen, bladgoud, en meer. Hier worden vrijwel altijd natuurlijke producten voor gebruikt.

Als alle lagen goed zijn uitgehard kan men beginnen met het opschuren in de patronen en vormen die de vakman voor ogen heeft. Om tenslotte nogmaals te schuren en lakken zodat er een goed beschermd en beeldschoon geheel ontstaat.

Het kan weken, soms maanden duren voordat alles gereed is, en dat draagt ook mede bij aan de kosten. Een prachtige fotoserie van Google Arts & Culture brengt dit proces ook in beeld en laat goed zien hoe alle kleine elementen samenkomen om een paar wakasa o-hashi te maken.

Je eigen wakasa eetstokjes

En, zou jij het het waard vinden om honderden euro’s neer te tellen voor een paar eetstokjes? Ikzelf heb het nog altijd op mijn wensenlijstje staan, maar ze bemachtigen valt nog niet mee!

Voor het echte vakwerk zul je al snel naar Japan zelf moeten vertrekken, om een paar wakasa-nuri hashi te bemachtigen. Het is namelijk niet echt een bekend export product. Wel kun je in sommige online shops wat simpelere (en goedkopere) wakasa eetstokjes kopen.

Met dank aan de Obama Tourism Association website voor de afbeeldingen in dit artikel.
Bronnen: 1, 2, 3, 4, 5.

Joyce
desushitimes@gmail.com

Joyce is de oprichtster van The Sushi Times en schrijft inmiddels al bijna 10 jaar over alles dat te maken heeft met Japan. Verder is ze gek op anime, gaming, Pokémon, Animal Crossing en alles dat kawaii is. Daarnaast is ze ook een fanatieke Japanse hobby chef, wat tot uiting komt op ProefJapan.com!

Geen reactie's

Geef een reactie